Γνωρίζοντας Το Ξύλο

[immortalx]

Τριανταφυλλε αυτο ειναι το πιο ενδιαφερον σημειο και σε παρακολουθω με προσοχη 
Δεν πιστευω να υπαρχει μεγαλυτερη ικανοποιηση απ το να ανακαλυψει κανεις ενα τετοιο κομματι burl... 

[Κοῦρος]

Γιάννη,
αυτός είναι μεγάλος και πολύ ακανόνιστος λούπος που βγαίνει κοντά στη ρίζα του δέντρου.

Θα μιλήσουμε πιθανώς στο επόμενο γι' αυτούς που βγάζουν πολύ όμορφους καπλαμάδες μεν, όταν βγαίνουν επάνω στον κορμό είναι πολύ σοβαρά ελαττώματα για σανίδες και μαδέρια δε.

Υ.Γ. Εσείς οι κιθαροποιοί είστε και περίεργοι. Γουστάρετε τα "σκάρτα" πράγματα.

[ΖΑΡΚΑΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ]

Αυτο γινεται ενα τραπεζι σαλονιου.....................αλλο πραμα!!!!!!!!

[xaris]

αυτο ειναι το ξυλο που ειχα ποσταρει σε ενα αλλο τοπικ και που νομιζα οτι ειναι μαονι.
τελικα το χαρισα σαυτον που μου εκοψε τα ξυλα γιατι δεν εχει καθολου ομοιομορφα νερα και δεν μπορουσα να το χρησιμοποιησω πουθενα.

[Κοῦρος]

Συνεχίζοντας την ανάπτυξη του κεφαλαίου των ελαττωμάτων του ξύλου θα αναφερθούμε στην έκκεντρη καρδιά και στο αποτέλεσμά της που είναι το θλιψιγενές και το εφελκυσμογενές ξύλο.

Έκκεντρη καρδιά
Μερικές φορές η εντεριώνη (ψύχα) του κορμού, στην εγκάρσια τομή του, δεν εμφανίζεται στο κέντρο, αλλά είναι μετατοπισμένη, με αποτέλεσμα οι αυξητικοί δακτύλιοι να είναι πλατύτεροι προς τη μία και στενότεροι προς την άλλη πλευρά.
Η εγκάρσια τομή του κορμού εμφανίζει εικόνα έλλειψης. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κυρίως στα δένδρα που φύονται σε απότομες πλαγιές, και το ριζικό τους σύστημα αναπτύσσεται με κατεύθυνση προς τα πάνω καθώς και σε δέντρα που υπόκεινται σε λυγισμό λόγω ισχυρών ανέμων.

,

Αυτό προκαλεί αυξημένη φθορά στην κατεργασία του ξύλου καθώς οι σανίδες που θα κοπούν παράλληλα προς το μεγάλο άξονα της έλλειψης, θα είναι ελαττωματικές και θα πετσικάρουν, αν δεν τις χωρίσουμε από την καρδιά. Η έκκεντρη καρδιά δημιουργεί ξύλο βαρυφορτωμένο. Στα κωνοφόρα, το πολύ ξύλο προστίθεται στην απέναντι πλευρά του ανέμου, ενώ στα πλατύφυλλα γίνεται το αντίθετο. Κατά κανόνα η έκκεντρη καρδιά δημιουργεί θλιψιγενές και όχι εφελκυσμογενές ξύλο.

Θλιψιγενές ξύλο σχηματίζεται μόνο στα κωνοφόρα και εφελκυσμογενές μόνο στα πλατύφυλλα. Το θλιψιγενές έιναι κοκκινωπό και συνήθως είναι σκοτεινότερο απ’ το περιβάλλον ξύλο. Περιέχει περισσότερη λιγνίνη και λιγότερη κυτταρίνη με ειδικό βάρος κατά κανόνα 40% μεγαλύτερο απ’ το κανονικό. Κατά μήκος η συρρίκνωσή του μπορεί να φθάσει από 6-10%.

,

,  [ Invalid Attachment ]

Τις περισσότερες φορές το ξαφνικό σπάσιμο ξύλινων κατασκευών, οφείλεται στο σφάλμα του θλιψιγενούς ξύλου.
Το εφελκυσμογενές ξύλο εμφανίζεται όπως και το προηγούμενο σε ημισεληνοειδείς θέσεις του κορμού, αλλά μπορεί να βρεθεί και σε θέσεις ακανόνιστου σχήματος. Έχει ξύλο στιλπνό και πυκνότερο από το ξύλο που το περιβάλλει. Το χρώμα του, σε αντίθεση με το θλιψιγενές, είναι ανοικτότερο και περιέχει περισσότερη κυτταρίνη.

Όπως και στο θλιψιγενές, η παρουσία εφελκυσμογενούς ξύλου, δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στις ξύλινες κατασκευές, από την άποψη της μηχανικής αντοχής. Στην κατεργασία, το πριόνισμα του εφελκυσμογενούς ξύλου γίνεται δύσκολα, τα πριόνια υπερθερμαίνονται και παράγονται "μαλλιαρές" επιφάνειες.

Θλιψιγενές και εφελκυσμογενές ξύλο, μερικές φορές μπορεί να υπάρχει και σε κατακόρυφα δένδρα, λόγω των κραδασμών που υπόκεινται από την επίδραση των ανέμων ή γιατί το έδαφος παλιότερα ήταν με κλίση.

Στα δένδρα που φύονται σε κεκλιμένα εδάφη και σχηματίζουν πιστολοειδή βάση, το ξύλο της ακανόνιστης δομής δεν περιορίζεται μόνο στο σημείο της κάμψης αλλά συνήθως επεκτείνεται και στο κατακόρυφο τμήμα του κορμού και μάλιστα σε αρκετό ύψος. Με διάφορους δασοκομικούς χειρισμούς των δένδρων όπως είναι η ρύθμιση της απόστασης φύτευσης μεταξύ των δένδρων, η εγκατάσταση αντιανεμικών λωρίδων, η έγκαιρη και κατάλληλης έντασης αραίωση ώστε ν’ αποφεύγεται η απότομη απελευθέρωση δένδρων μεγάλου ύψους και μικρής διαμέτρου κ.ά., περιορίζεται η δημιουργία ξύλου ακανόνιστης δομής.

Συνεχίζεται με τις ραγάδες, τους λούπους και τις φύτρες, τους ρόζους και τους ρητινοθύλακες.

[Κοῦρος]

Συνεχίζουμε με τις ραγάδες, τους λούπους και τις φύτρες, τους ρητινοθύλακες και τους ρόζους.

Ραγάδες (ρωγμές ή σκασίματα)
Ρωγμές στο ξύλο δημιουργούνται όταν το δένδρο είναι ακόμη όρθιο (ζωντανό) και μετά την υλοτομία και επεξεργασία του. Η δημιουργία τους οφείλεται στη θραύση των κυτταρικών τοιχωμάτων του ξύλου.

Στα ζωντανά δένδρα έχουμε τρία είδη ρωγμών:

α) Σκασίματα της καρδιάς που παρουσιάζονται στο εσωτερικό του κορμού των ηλικιωμένων δένδρων, οφείλονται στη μείωση της υγρασίας του εγκάρδιου και ξεκινούν από μέσα προς τα έξω.

β) Ρωγμές δακτυλιοειδείς που παρουσιάζονται στα όρια των ετησίων δακτυλίων, οφείλονται στον ελαττωμένο σύνδεσμο της ξυλώδους μάζας, στα όρια μεταξύ πολύ στενών και πολύ πλατιών δακτυλίων ή και στον άνεμο. Συναντώνται συχνά στην καστανιά και στη δρυ.

γ) Ρωγμές παγετού (παγοραγάδες) που σχηματίζονται κατά τη διεύθυνση των εντεριωνίων ακτινών και σε αντίθεση με τα σκασίματα της καρδιάς, ξεκινούν από έξω προς τα μέσα. Δημιουργούνται λόγω της διαστολής του χυμού που παγώνει και που προκαλεί σκάσιμο και είναι πιο συχνές στα πλατύφυλλα απ’ ότι στα κωνοφόρα. Οι κορμοί που έχουν εσωτερικές ρωγμές, χρησιμοποιούνται μόνο για στρογγυλή ή πελεκητή ξυλεία και ποτέ για πριονιστή.

Μετά την κοπή του κορμού δημιουργούνται στο ξύλο εξωτερικές ρωγμές. Αυτές οφείλονται στην απότομη ξήρανση, γιατί ο σομφός του ξύλου που έχει περισσότερη υγρασία και είναι μαλακότερος από την καρδιά, μαζεύει γρηγορότερα και έτσι το ξύλο σκάει. Τέτοιες ρωγμές όταν είναι μεγάλες και βαθιές αχρηστεύουν το ξύλο. Οι λεπτές και αβαθείς, δεν θεωρούνται σοβαρό ελάττωμα. Οι εξωτερικές ρωγμές εμφανίζονται κατά κανόνα στη στρογγύλη και πελεκητή ξυλεία, όταν ξηρανθεί στον αέρα και ο καιρός είναι πολύ ξηρός.
Περισσότερα για την αποφυγή τους θα δούμε αργότερα στην ξήρανση του ξύλου.

Λούποι και φύτρες
Λούποι είναι λεία εξογκώματα του κορμού που οφείλονται σε χημικές ή μηχανικές αντιδράσεις του δένδρου. Το ξύλο τους παρουσιάζει περιστραμμένες ίνες.

Οι φύτρες ή σφαιροβλαστοί είναι παρόμοια εξογκώματα του κορμού, αλλά με ανώμαλη επιφάνεια. Οφείλονται σε κοιμώμενους οφθαλμούς, που αυξάνουν κατά μήκος, όσο παχαίνει το δένδρο, χωρίς να βγαίνουν στην επιφάνεια. Το ξύλο και εδώ παρουσιάζει ίνες περιστραμμένες. Και επιπλέον πάρα πολλά στίγματα στην κατ' εφαπτόμενη τομή του.
Τα ξύλα με λούπους και φύτρες δεν κάνουν για οικοδομική χρήση, γιατί δεν έχουν καλές αντοχές, αλλά είναι πολύτιμα στην επιπλοποιία σαν καπλαμάδες.
Λούπους έχει ο φράξος, η πτελιά, καρυδιά κ.ά. Φύτρες παρουσιάζουν η σημύδα της Νορβηγίας, το σφενδάμι του Καναδά, και άλλα παρόμοια ξύλα.

Ρητινοθύλακες
Είναι σχισμές του ξύλου γεμάτες ρετσίνι. Συνήθως βρίσκονται στα όρια των αυξητικών δακτυλίων. Τα εγκλείσματα αυτά εμφανίζονται στο σομφό ξύλο των ρητινοφόρων δένδρων και ιδιαίτερα στο ανοιξιάτικο ξύλο. Είναι ανεπιθύμητα γιατί το ξύλο μετά την επεξεργασία του βγάζει ρετσίνι. Η γέννηση των ρητινοθυλάκων οφείλεται σε κραδασμούς ή σε κάμψη των δένδρων.

Οι ρόζοι
Ρόζος είναι ένα κομμάτι από κλαδί του δένδρου, που έχει μείνει μέσα στο ξύλο του κορμού. Όταν το κομμάτι αυτό είναι ενωμένο καλά με το υπόλοιπο ξύλο, λέγεται ρόζος κρεατωμένος, χλωρός ή συμφυής και σχηματίζεται από ζωντανό κλαδί αλλοιώς όταν δεν συγκρατείται και πέφτει λέγεται αποπίπτων ή ξερός ρόζος και προέρχεται από νεκρό κλαδί που απορροφήθηκε από το ξύλο του κορμού. Υπάρχει και ο σάπιος ρόζος από απορρόφηση σάπιου κλαδιού που συμβαίνει κυρίως στα πλατύφυλλα ενώ στα κωνοφόρα δημιουργούνται οι λεγόμενοι μαύροι ρόζοι από το ρετσίνι που βγάζουν τα σπασμένα κλαδιά.

Η μορφή του ρόζου δηλαδή στρόγγυλος, φυλλοειδής ή κερατοειδής, οφείλεται στην κατεύθυνση του πριονίσματος.

Οι ρόζοι ανάλογα με τις διαστάσεις τους, διακρίνονται σε πολύ μικρούς (Φ<5 χιλ), μικρούς (5 χιλ<Φ<15 χιλ.), μεσαίους (16 χιλ<Φ<25 χιλ.), μεγάλους (26 χιλ.<Φ<40 χιλ.)και πολύ μεγάλους (Φ>40 χιλ.)
Όσο περισσότερους ρόζους περιέχει ένα ξύλο, τόσο κατώτερης ποιότητας θεωρείται, γιατί πετσικάρει, στραβώνουν τα νερά του και δεν μπορεί να δουλευτεί καθαρά.
Μεγάλο ελάττωμα θεωρείται, ο αποπίπτων, ο μαύρος και ο σάπιος ρόζος. Σε μερικές περιπτώσεις οι συμφυείς μικροί ρόζοι θεωρούνται διακοσμητικό στοιχείο.
 [ Invalid Attachment ]
Η ελαττωματικότητα του ξύλου, από την ύπαρξη των ρόζων οφείλεται στην ελάττωση της αντοχής του, στη δυσκολία της τελικής επεξεργασίας λόγω της σκληρότητάς τους, στην εμφάνιση ρωγμών στη θέση του ρόζου και στην εμφάνιση κηλίδων επί των βαφών. Μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ενός ξύλου αν βάλουμε στη θέση του, με ειδικά μηχανήματα "ρόζους" από καθαρό και υγιές ξύλο ενώ με τεχνητή αποκλάδωση μπορούμε να τους περιορίσουμε τόσο σε ποσότητα όσο και σε μέγεθος. Οι ρόζοι όπως προαναφέρθηκε ελαττώνουν και τις αντοχές του ξύλου στην κάμψη και στον εφελκυσμό.

Συνεχίζεται με τα τελευταία ελαττώματα που είναι η εντεριώνη και κάποιες μη κυτταρικές αλλοιώσεις του ξύλου.

[Ανδρέου Δημ.]

Μπραβο ρε φιλε!!!! Πολυτιμες αυτες οι γνωσεις!!!!

[Κοῦρος]

Δημήτρη,
αν θυμάσαι σου είπα ότι βρήκα σε μια ελιά έναν πολύ μεγάλο λούπο. Είναι αυτός που βλέπεις στην έγχρωμη φωτογραφία και είναι περίπου 60 εκ. μήκος, 40 πλάτος και 20 βάθος. Όταν τον κόψω (του χρόνου) θα δω αν θα τον κάνω σκαφτό μπουζούκι ( ) ή θα τον δωρίσω σε κάποιον κιθαρίστα. Οψόμεθα.

[Κοῦρος]

Κατ' αρχάς λόγω του Πάσχα να ευχηθώ σε όλους υγεία και ευτυχία.

Συνεχίζουμε λοιπόν με τα τελευταία ελαττώματα του ξύλου και συγκεκριμένα :

Η εντεριώνη (ψίχα)

Η εντεριώνη είναι ένα ιδιαίτερο τμήμα του ξύλου. Δεν είναι σφάλμα που δημιουργήθηκε από κάποιο εξωτερικό αίτιο αλλά από τεχνική άποψη είναι σφάλμα, επειδή έχει ξύλο διαφορετικής δομής.
Συνήθως είναι πολύ μαλακό ξύλο και η παρουσία της στις ξύλινες κατασκευές ελαττώνει τη μηχανική αντοχή τους. Επίσης πολλές φορές λόγω της σπογγώδους υφής της και υγρασίας που απορροφά, από εκεί ξεκινάνε μυκητιάσεις που επεκτείνονται σταδιακώς στο εγκάρδιο αλλά και στο σομφό ξύλο.

Αλλοιώσεις
Οι αλλοιώσεις του ξύλου έχουν σχέση με τη χημική του σύνθεση και όχι με τη θέση των κυττάρων και των ιστών στη μάζα του, όπως συμβαίνει με τα σφάλματα που αναφέραμε προηγουμένως. Γίνονται φανερές από την αλλαγή του χρώματος του ξύλου και πολλές φορές από την αλλαγή της οσμής του κυρίως όταν νωρίτερα το βρέξουμε. Και οι αλλοιώσεις μεταβάλουν τις φυσικές και μηχανικές ιδιότητες του ξύλου.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτοί οι ανώμαλοι χρωματισμοί του ξύλου, δεν οφείλονται σε παράσιτα (βακτήρια, μύκητες) ή σε τραυματισμούς των δένδρων, αλλά σε άγνωστα αίτια, που πρέπει να έχουν σχέση με την κληρονομικότητα των ειδών. Οι παρασιτικές χρωματικές ανωμαλίες του ξύλου που οφείλονται σε προσβολές από π.χ. μύκητες, περιγράφονται στη συνέχεια σε άλλο κεφάλαιο.

Παρενέργειες εντόμων
Εκτός από τα παραπάνω ελαττώματα που είναι τα συνηθέστερα, υπάρχουν και άλλα που οφείλονται σε ανώμαλη ανάπτυξη του κορμού ή και σε ορισμένα έντομα. Τα έντομα, αφήνουν μέσα στο δένδρο ουσίες που προκαλούν ένα είδος αποστήματος, ή κατατρώγουν το ξύλο δημιουργώντας τρύπες και στοές.

Ουλές χτυπημάτων.
Τέλος άλλα ελαττώματα, οφείλονται σε τυχαία κτυπήματα και πληγές, που δημιουργούνται στα δένδρα. Τα ελαττώματα αυτά εάν δεν είναι επιφανειακά, είναι δύσκολο να διαπιστωθούν αμέσως και μόνο πεπειραμένοι τεχνίτες είναι δυνατό να τα αντιληφθούν, και αυτό όχι πάντοτε.

Τελειώσαμε με τα ελαττώματα του ξύλου και θα συνεχίσουμε με τους εχθρούς του και τις μεθόδους προστασίας του.

[Κοῦρος]

Συνεχίζοντας αυτό το αφιέρωμα στο ξύλο, σειρά να αναφερθούμε έχουν οι εχθροί του που είναι πάρα πολλοί.

Βασικό μειονέκτημα του ξύλου είναι ότι προσβάλλεται από διάφορους παράγοντες (βακτήρια, μύκητες, έντομα κ.λπ.), με αποτέλεσμα να χάνει την αξία του ή να καταστρέφεται. Λόγω εισαγωγής τροπικών ξύλων οι ζημίες από έντομα απασχόλησαν περισσότερο από κάθε άλλη προσβολή, το χώρο της εμπορίας και επεξεργασίας του ξύλου.
Στη συνέχεια θα δούμε τους «εχθρούς» του ξύλου καθώς και τα μέτρα που προλαβαίνουν τις προσβολές και τις εξουδετερώνουν πλήρως.

Οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αλλοίωση στην εμφάνιση του ξύλου, να μειώσουν την αξία του ή και να το καταστρέψουν είναι τα βακτήρια, οι μύκητες, τα έντομα, οι θαλασσινοί οργανισμοί και οι μεταβαλλόμενες κλιματικές, μηχανικές, χημικές και θερμικές συνθήκες.
Η αντοχή στις προσβολές αυτές είναι διαφορετική για κάθε είδος ξύλου, λέγεται διάρκεια και μπορεί να εκτιμηθεί από το χρόνο που ένα ξύλο διατηρεί την αξία της χρήσης του χωρίς ειδική προστασία, π.χ. βαφή, βερνίκωμα ή εμποτισμό με συντηρητικά.

Τα είδη των ξύλων, ανάλογα με τη φυσική τους διάρκεια (μιλάμε για το εγκάρδιο ξύλο), κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες:
1.   Πολύ μικρής διάρκειας, λιγότερο από 5 χρόνια.
2.   Μικρής διάρκειας, από 5-10 χρόνια
3.   Μέτριας διάρκειας, από 10-15 χρόνια
4.   Μεγάλης διάρκειας, από 15-25 χρόνια
5.   Μεγάλης διάρκειας, από 15-25 χρόνια
6.   Πολύ μεγάλης διάρκειας, πάνω από 25 χρόνια.

Η φυσική διάρκεια είναι ένας σημαντικός όρος στην ορολογία του ξύλου. Αν το ξύλο δεν είναι εκτεθειμένο στην επίδραση των παραγόντων που αναφέραμε, η διάρκειά του είναι κυριολεκτικώς απεριόριστη. Το ξύλο, λοιπόν, δεν καταστρέφεται με το πέρασμα του χρόνου, αλλά πάντοτε με την επίδραση των εξωτερικών παραγόντων. Άλλωστε το ξύλο των ζωντανών δένδρων είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος του ένα νεκρό υλικό που όμως παραμένει άφθαρτο εκατοντάδες και μερικές φορές χιλιάδες χρόνια που ζει το δένδρο.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να εξετάζουμε έναν-έναν τους παράγοντες που αλλοιώνουν το ξύλο:

Τα βακτήρια
Συνήθως τα βακτήρια δεν προκαλούν σημαντικές αλλοιώσεις στο ξύλο, γι' αυτό και η δράση τους πολλές φορές περνάει απαρατήρητη. Από την επίδρασή τους μπορούν να δημιουργηθούν δομικές αλλοιώσεις σε μερικά είδη ξύλων και να συμβεί, κατάρρευση στη διάρκεια της ξήρανσης του ξύλου, μέσα σε ξηραντήρια. Προσβάλλουν συνήθως το υγρό εγκάρδιο του ξύλου προκαλώντας μεταχρωματισμούς και δυσοσμίες. Η κυάνωση είναι μια πολύ συνήθης προσβολή του παραγόμενου εγχώριου ξύλου που εμφανίζεται με έντονη αλλαγή η οποία όμως δεν οφείλεται σε βακτήρια αλλά σε έναν σχετικώς αβλαβή μύκητα.

Οι θαλάσσιοι οργανισμοί
Μερικοί θαλάσσιοι οργανισμοί μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές στις ξύλινες κατασκευές που βρίσκονται μέσα στο νερό της θάλασσας (υποστηρίγματα αποβαθρών, ξύλινα σκάφη κ.λπ.), κυρίως όταν βρίσκονται σε ακινησία, καθώς και στους κορμούς που αποθηκεύονται στη θάλασσα.
Οι οργανισμοί αυτοί προσβάλουν το ξύλο για τους ίδιους λόγους που το προσβάλουν και τα έντομα, δηλ. για καταφύγιο, τοποθέτηση αυγών αλλά και τροφή. Ορισμένα τροπικά ξύλα παρουσιάζουν μεγάλη φυσική αντοχή, χάρη στο σχετικά μεγάλο ποσοστό σε διοξείδιο του πυριτίου ή σε τοξικά εκχυλίσματα που περιέχουν.
Οι κυριότεροι θαλάσσιοι ξυλοφάγοι οργανισμοί είναι κάποια μαλάκια που ονομάζονται σκουλήκια των πλοίων. Στο πάνω μέρος του σώματος είναι εφοδιασμένοι με ένα ζεύγος από όστρακα με οδοντωτές προεξοχές, με τις οποίες μπορούν και τρυπούν το ξύλο. Το μήκος τους μπορεί να φτάσει και το 1 μέτρο και περισσότερο αλλά συνήθως φτάνει τα λίγα εκατοστά και το πάχος τους λίγα χιλιοστά.
Το ξύλο που έχει προσβληθεί παρουσιάζει εξωτερικά λίγες μικρές τρύπες, αλλά στο εσωτερικό του υπάρχουν πολλές στοές με διάμετρο μέχρι 2,5 εκατοστά περίπου. Ο κίνδυνος προσβολής μπορεί να περιοριστεί με τη χρησιμοποίηση ανθεκτικών ειδών τροπικών ξύλων και με τον εμποτισμό, αλλά περισσότερο αποτελεσματική είναι η κάλυψη του ξύλου με τσιμέντο, μέταλλα, πλαστικό κ.λπ. αλλά και η μετακίνηση σε γλυκό νερό όπου οι οργανισμοί πεθαίνουν σε δυο - τρεις βδομάδες.

Οι κλιματικοί παράγοντες
Στους εσωτερικούς χώρους το ξύλο μπορεί να διατηρήσει την εμφάνισή του για πολλά χρόνια. Στο ύπαιθρο όμως πολύ γρήγορα αλλοιώνεται. Η ηλιακή ακτινοβολία, η ατμοσφαιρική υγρασία, η βροχή, το χιόνι και ο άνεμος προκαλούν στο ξύλο διάφορες μεταβολές που συνήθως μειώνουν τις ιδιότητες του.
Αρχικά οι κλιματικοί παράγοντες επιδρούν στην απόχρωση. Τα σκουρόχρωμα ξύλα γίνονται ανοιχτόχρωμα και τα ανοιχτού χρώματος σκουραίνουν. Στη συνέχεια, μετά από μακρόχρονη έκθεση, η απόχρωση αλλάζει από το καφετί προς το γκρι και αργότερα, εξ αιτίας των επανειλημμένων μεταβολών των διαστάσεων (συρρίκνωση - διόγκωση) από τις εναλλασσόμενες καιρικές συνθήκες, η επιφάνεια του ξύλου γίνεται ανώμαλη, οι ίνες χωρίζονται (διάβρωση). Έτσι δημιουργούνται ρωγμές, αποχωρίζονται οι ετήσιοι δακτύλιοι, ενώ η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί διάσπαση των συστατικών του που ξεπλένονται από τη βροχή.

Οι αλλοιώσεις λόγω καιρού κάνουν το ξύλο εύκολη λεία για τους μύκητες, που μετά την προσβολή τους φαίνεται βρώμικο. Η επίδραση των κλιματικών παραγόντων είναι εντονότερη σε εφαπτομενικές παρά σε ακτινικές επιφάνειες. Η ηλιακή ακτινοβολία εκτός από χρωματικές αλλοιώσεις, βρέθηκε ότι μπορεί να προκαλέσει ελάττωση της μηχανικής αντοχής, ελάττωση του βαθμού πολυμερισμού της κυτταρίνης και διάφορες χημικές αλλοιώσεις, όπως θραύση χημικών δεσμών, έκθεση χημικών ουσιών κ.λπ. Πρόκειται για φωτοχημικές αντιδράσεις που επηρεάζονται και από άλλους παράγοντες, όπως η υγρασία, η θερμοκρασία και το οξυγόνο της ατμόσφαιρας.

 [ Invalid Attachment ]

Συνεχίζεται ..............

[Κοῦρος]

Συνεχίζουμε με άλλους τρεις "εχθρούς" του ξύλου :

Οι μηχανικοί παράγοντες
Οι κυριότεροι μηχανικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ξύλο είναι η τριβή και η φόρτιση. Αλλοιώσεις από δυνάμεις τριβής και μηχανικών φορτίσεων παρουσιάζονται σε ξύλινες σκάλες, πατώματα, στρωτήρες σιδηροδρόμων, αποβάθρες κ.λπ. Η εξωτερική ξυλεία μπορεί να υποστεί φθορές τριβής και από την άμμο που μεταφέρει ο αέρας. Οι μηχανικές φθορές του ξύλου μπορεί να επιταχυνθούν όταν είναι προσβεβλημένο από μύκητες.
Όπως και στην περίπτωση των κλιματικών παραγόντων, μεταλύτερη αντοχή παρουσιάζουν οι ακτινικές παρά οι εφαπτομενικές επιφάνειες.
Πάρα πολύ μεγαλύτερη, είναι η αντοχή των εγκάρσιων (κάθετα προς τον κορμό) επιφανειών και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται στα πατώματα βαριάς χρήσης, π.χ. σε εργοστάσια.
Πιστεύω ότι το "στρώσιμο" και η "ωρίμανση" αλλά και ο μετέπειτα καταποντισμός του καπακιού στα μουσικά όργανα οφείλεται στη συνεχή μηχανική φόρτισή του από τις δονήσεις.

Οι χημικοί παράγοντες
Το ξύλο παρουσιάζει σημαντική αντοχή στην επίδραση πολλών χημικών ουσιών, ιδίως όταν η πυκνότητα των διαλυμάτων είναι μικρή και η θερμοκρασία χαμηλή. Λόγω αυτής της χημικής αδράνειας, χρησιμοποιείται με επιτυχία σε διάφορες κατασκευές, όπως δοχεία, κιβώτια κ.λπ. Γενικά τα ξύλα των κωνοφόρων είναι ανθεκτικότερα από τα ξύλα των πλατύφυλλων, πιθανόν λόγω μικρότερης περιεκτικότητας σε ημικυτταρίνες.
Στη φυσική και τεχνητή ξήρανση το χρώμα των ξύλων γίνεται σκοτεινότερο λόγω οξειδώσεως του κυτταρικού περιεχομένου (π.χ. μουριά). Καρφιά, συνδετήρες και διάφορα άλλα μεταλλικά εξαρτήματα, παρουσία υγρασίας, μπορούν να προκαλέσουν ακανόνιστες αλλαγές στο χρώμα. Στα αραιά διαλύματα οξέων η αντοχή του ξύλου είναι μεγαλύτερη από την αντοχή του χάλυβα, αλλά στα αλκαλικά η αντοχή του δεν είναι αξιόλογη. Το ξύλο προστατεύεται από τις χημικές ουσίες με κλείσιμο των πόρων ή με κάλυψη της επιφάνειας του με παραφίνη, κερί, κρεόζωτο, άσφαλτο κ.λπ.

Η θερμότητα
Το ξύλο είναι κακός αγωγός της θερμότητας και γι’ αυτό είναι καλό φυσικό μονωτικό υλικό στη ζέστη και στο κρύο. Αυτό οφείλεται στους άπειρους μικροσκοπικούς θύλακες αέρα που υπάρχουν μέσα στην κυτταρική δομή του. Οι αντοχές πολύ λίγο επηρεάζονται από τις φυσιολογικές διαφορές θερμοκρασίας. Στις χαμηλές, μάλιστα, θερμοκρασίες, έχουμε μία ελαφρή αύξηση της αντοχής. Οι μεγάλες θερμοκρασίες προκαλούν χημική αποσύνθεση. Η αντιπυρική χημική επεξεργασία μειώνει κατά 10% τις αντοχές του. Οι θερμικές διαστολές είναι αμελητέες, ιδίως κατά μήκος των ινών γι’ αυτό είναι αξιοσημείωτο ότι βαριές ξύλινες αντιπυρικές κατασκευές αντέχουν καλύτερα από αντίστοιχες χαλύβδινες διότι ο χάλυβας με τη θερμότητα κάμπτεται. Αυτές οι ουσίες που προσδίδουν αντιπυρική προστασία στο ξύλο (επιβράδυνση, περιορισμό ή και σβήσιμο) είναι εμποτισμού (εφαρμοζόμενες με υποπίεση αρχικώς και πίεση εκ των υστέρων) και επικάλυψης (σε αρκετό πάχος).

Κάτω από την επίδραση της θερμότητας, το ξύλο:
Χάνει την περιεχόμενη υγρασία του γύρω στους 100°C. Η απώλεια της υγρασίας γίνεται ταχύτατα και το ξύλο παίρνει καφέ χρώμα.
Από τους 275°C και πάνω παρατηρείται μία εξώθερμη αντίδραση με έκλυση αερίων που μερικά είναι αναφλέξιμα (οι πρώτες φλόγες προέρχονται απ’ αυτά).
Στους 350-400°C η καύση γίνεται αυτόνομη, δηλαδή αναφλέγεται και καίγεται το ίδιο το ξύλο. Η πρώτη στρώση κάρβουνου (απανθράκωση) που δημιουργείται είναι προστατευτική και επιβραδύνει την καύση σημαντικότατα. Η απανθράκωση προχωράει προς το εσωτερικό, με ταχύτητά 0,5-0,7 χιλ. το λεπτό ενώ το πίσω μέρος «άκαυτου» ξύλου δεν επηρεάζεται μοριακά καθόλου από τη θερμότητα, εκτός από την απώλεια υγρασίας και διατηρεί όλες τις αντοχές και ιδιότητες μετά την πτώση της θερμοκρασίας.
Η φωτιά μπορεί, όμως, να μην προκαλέσει τέλεια καταστροφή αλλά μόνο θανάτωση δένδρων του δάσους ή επιφανειακή ανθράκωση του ξύλου ή των κατασκευών. Το ξύλο που προέρχεται από δένδρα που έχουν θανατωθεί από πυρκαγιά (ξυλεία από καψάλες), δεν είναι αναγκαστικά κατώτερο απ’ αυτό που προέρχεται από υλοτομία δένδρων, αν δεν υπάρξει μεταγενέστερη προσβολή από μύκητες, έντομα κ.λπ., γιατί και το ξύλο των ζωντανών δένδρων, όπως είναι γνωστό, στο μεγαλύτερο ποσοστό του είναι ένα υλικό νεκρό.

Συνεχίζεται με τους μύκητες και τα έντομα.

[Κοῦρος]

Συνεχίζουμε με πιο επικίνδυνους εχθρούς.

Οι μύκητες
Τρέφονται, στην αρχή, από τους χυμούς των δένδρων και αργότερα από το ίδιο το ξύλο. Προσβάλουν κυρίως το σομφό ξύλο, μόνο όμως όταν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες υγρασίας, θερμοκρασίας και αερισμού.
Αποτέλεσμα της προσβολής των μυκήτων είναι η σήψη του ξύλου, η εμφάνιση μούχλας και η αλλαγή του χρώματος, που είναι χαρακτηριστική για κάθε είδος μύκητα. Το ξύλο που προσβλήθηκε αναδίδει μία δυσάρεστη οσμή και τελικά μετατρέπεται σε σκόνη ανοιχτού χρώματος ή σε σπογγώδη καστανή μάζα.

Για να αναπτυχθούν οι ξυλομύκητες πρέπει να συνυπάρχουν ταυτοχρόνως τα ακόλουθα:
Τροφή (κυτταρίνη, λιγνίνη και άλλα συστατικά των ξυλοκυττάρων)
Κατάλληλη υγρασία (25% και πάνω)
Κατάλληλη θερμοκρασία (από 10°-35° C) και
Ύπαρξη οξυγόνου.

Για να προστατευθεί το ξύλο είναι αρκετό να ρυθμιστεί εκτός όρίων ή να μην υπάρχει, τουλάχιστον ένας από τους παραπάνω τέσσερις παράγοντες. Στην πράξη, ο ευκολότερος και οικονομικότερος τρόπος για να προλάβουμε τις μυκητικές προσβολές, είναι να μειώσουμε την περιεκτικότητα του ξύλου σε υγρασία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου το ξύλο χρησιμοποιείται εκτεθειμένο στη βροχή και στην υγρασία, π.χ. ξύλινοι φράχτες, πάσσαλοι, στύλοι κ.λπ., η προστασία του γίνεται με ειδικές δηλητηριώδεις ουσίες εμποτισμού.

Όταν το ξύλο είναι ξηρό δεν προσβάλλεται από μύκητες, αλλά αυτοί παραμένουν σε νάρκη πολύ χρόνο και ξαναενεργοποιούνται όταν οι συνθήκες γίνουν πάλι ευνοϊκές.

Τα περισσότερο ευπαθή στις σήψεις ξύλα είναι:
Τα μαλακά, ελαφρά και χλωρά ξύλα (ιδίως η ελάτη, σουηδική ξυλεία, λεύκα κ.λπ.)
Τα υγρά και δύσκολα αεριζόμενα ξύλα.
Τα τμήματα των ξύλινων κατασκευών που βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος, όπως στύλοι, ξύλινα δοκάρια που στηρίζονται σε τοίχους ή σε σκυρόδεμα κ.λπ.

Οι ζημίες που προκαλούνται από τους ξυλομύκητες παγκοσμίως είναι τεράστιες. Αποτέλεσμα των μυκητικών προσβολών είναι η ελάττωση της αξίας του ξύλου έως και εκμηδενισμός της. Η αλλαγή του χρώματος έχει πολύ δυσμενή επίδραση σε ορισμένες κατασκευές που δεν βάφονται, όπως πατώματα, έπιπλα κ.λπ., προχωράει σε βάθος μέσα στο ξύλο και δεν μπορεί να απομακρυνθεί με πλάνισμα, λείανση ή σμυριδόχαρτο. Δεν επηρεάζεται το ξηρό ξύλο, όταν όμως δεν είναι αρκετά ξηρό ή οι μύκητες δεν έχουν θανατωθεί, μπορεί να συμβεί επιφανειακή αλλοίωση του χρώματος.

Η πολύ μεγάλη υγρασία είναι εχθρός των μυκήτων, γιατί τους στερεί τον απαραίτητο αέρα (οξυγόνο) για να ζήσουν. Έτσι το ξύλο μπορεί να προφυλαχθεί με την αποθήκευσή του σε δεξαμενές νερού (εκεί ενέχει κίνδυνος ανάπτυξης υδρόβιων μικροοργανισμών) ή με συνεχή καταιονισμό νερού.

Οι μύκητες θανατώνονται μόνο σε χαμηλές ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Μεγάλη θερμοκρασία σε συνδυασμό με μεγάλη σχετική υγρασία, όπως γίνεται στα ξηραντήρια, θανατώνουν αποτελεσματικά τους μύκητες. Αυτό όμως δεν εξασφαλίζει προστασία από νέα προσβολή.

Ένας από τους πιο συνηθισμένους ξυλοφάγους•μύκητες είναι ο μερούλιος ή μύκητας των σπιτιών. Προτιμάει ξύλα με υγρασία από 20-40% τους αφαιρεί μεγάλες ποσότητες νερού, με αποτέλεσμα να δημιουργεί αφυδάτωση και να του δίνει όψη ανθρακοποιημένου ξύλου, με χρώμα σταχτοκίτρινο και σκάσιμο σε κανονικά ή μη παραλληλεπίπεδα. Μερικές φορές ο μερούλιος αναπτύσσεται και σε ξύλα σχετικά ξερά, με υγρασία κάτω από 20%, αρκεί να υπάρχει στο γειτονικό χώρο υγρό ξύλο. Στην περίπτωση αυτή αναπτύσσει ριζόμορφα κορδόνια πάχους από 8-10 χιλιοστά, με τα οποία εξασφαλίζει την τροφοδότησή του με νερό από το υγρό ξύλο και έτσι προσβάλλει και το λιγότερο υγρό. Τα ριζόμορφα κορδόνια είναι ικανά να διαπεράσουν και τοίχο, ή να περάσουν μέσα από τις τρύπες των τούβλων ή και μέσα από την αμμοκονία των συνδέσμων των λίθων κ.λπ. και να προσβάλλουν γειτονικό σπίτι ή δωμάτιο.
Η προσβολή από το μερούλιο αρχίζει συνήθως από κωνοφόρα και επεκτείνεται στα πλατύφυλλα, ακόμη δε και στα υφάσματα, στα χαρτιά και στις ταπετσαρίες. Ξύλα με υγρασία πάνω από 40% δεν προσβάλλονται από το μερούλιο. Η προσβολή διακόπτεται σε θερμοκρασία του ξύλου πάνω από 40° C.

Συνεχίζεται και με άλλους πολύ επικίνδυνους μύκητες.

[Sforzando]

Άψογος όπως πάντα!!!

[ΖΑΡΚΑΔΑΣ ΚΩΣΤΑΣ]

Τετοια γραφει ο κουρος και μας παιρνουν τις δουλειες οι αλουμιναδες.Γεια σου ρε τρελο αγορι..................

[Κοῦρος]

Τετοια γραφει ο κουρος και μας παιρνουν τις δουλειες οι αλουμιναδες.Γεια σου ρε τρελο αγορι..................

Ποιος σου είπε Κώστα ότι και το αλουμίνιο δεν έχει εχθρούς;