Ζ: Σειρα εχει να φτιαξουμε τα πλαϊνα και την πλατη, ωστε να κλεισει η κιθαρα μας.σε αυτο το σταδιο κατασκευης, πρεπει να δουμε ποιο δρομο θα ακολουθησουμε (καλα – το εχουμε αποφασισει απο πριν, φτιαχνοντας τον οπλισμο στο καπακι...)
υπαρχουν 2 μεγαλοι δρομοι (με μικρες παραλλαγες στην εκτονωση του αερα-βλεπε τρυπα)
1) αυτος της απλης κατασκευης Πλαϊνων-Πλατης, οπου η λογικη ειναι να συμμετεχουν τα ξυλα στις δονησεις του καπακιου-αερα του ηχειου, (Ζωντανη Πλατη) και να λειτουργει και σαν “ακουστικος φακος” με χαμηλο συντονισμο
2) αυτη των ακαμπτων, που προσπαθει ο κατασκευαστης να φτιαξει οσο το δυνατον πλατη που να ειναι “βραχος” , ωστε να μην συμμετεχουν τα ξυλα σχεδον καθολου στην κινηση του καπακιου και του αερα. (Νεκρη Πλατη) με υψηλο συντονισμο
Παμε να τα δουμε λιγο πιο αναλυτικα:
κατ αρχην, ειναι λαθος να πουμε οτι η πλατη δεν συνεισφερει καθολου στο ηχητικο αποτελεσμα.
-Συνεισφερει στο θεμα χροιας (σε μικρο βαθμο βεβαια-αλλα σημασια εχει οτι το κανει...π.χ. με ακραια παραδειγματα σφενδαμος-λαμπρο, παλλισανδρος-μεστο, μαονι-ζεστο). Αυτο συμβαινει γιατι ενισχυει διαφορετικα τις αρμονικες το καθε ειδους ξυλο οταν αυτο δονειται.
-Συνεισφερει (σε αυτο που εξεταζουμε) στο θεμα συχνοτικης συζευξης μεταξυ καπακιου-περικλειομενου αερα-πλατη. (στο 1 πολυ, στο 2 συνεισφερει στη μη συμβολη ακουστικης συζευξης
)
οι πρωτες 2 φωτο απο μπογκντανοβιτς, η μαονενια τακαμιν.
κυριως οι εργοστασιακες ειναι μαονενιες λογω κοστους-οχι, δεν εχουν κατι τα ξυλα...
στο 1 (Ζωντανη Πλατη) τα πραγματα ειναι απλα, και παιζουμε μονο με την μαζα (πλατη-πλαϊνα) τα καμαρια (πλατη) με το παχος τους, την ποσοτητα τους, αλλα και την καμπυλη που θα εχει η πλατη.
για παραδειγμα μια πλατη με τρια καμαρια θα ειναι πιο χαμηλα στην ιδιοσυχνοτητα, σε σχεση με την ιδια αμα τις κολλησουμε και ενα τεταρτο. επισης ειναι πιο χαμηλα αυτη με την ισια πλατη απο αυτην που εχει αυξημενη καμπυλη. (οσο αυξανει η καμπυλη τοσο αυξανει η ακαμψια αρα και η συχνοτητα). Για την μαζα ισχυουν οτι και στο καπακι, πιο μεγαλη=πιο ψηλη συχνοτητα
Επισης να πω οτι στην ζωντανη πλατη, τον μεγαλυτερο ρολο παιζει η περιοχη οπως αυτη στο καπακι, αρα συμπεραινουμε οτι το 3ο (η και 4ο αν βαλουμε) καμαρι εχει σημαντικες επιπτωσεις στον ηχο, ωστε να αυξηθει η να μειωθει η ενταση του οργανου αλλα και η αποκριση των μπασσων (σε σχεση παντα με την συζευξη του αερα που θα εξετασουμε)
η αριστερη Χριστοφερ Μαρτιν, οι δυο δεξια Τρεβορ Γκορ
τελος μην ξεχναμε και την κοιλια ενος παιχτη, η οποια συμβαλει κατα πολυ στην αποσβεση μιας ζωντανης πλατης.
(κατι που το νιωθει καποιος την ωρα που παιζει, αισθανεται στην κοιλια του τους ηχους χαμηλης συχνοτητας)
και ενα γεγονος: κατα την διαρκεια ηχογραφησης σταματησε ο ηχοληπτης γιατι επιανε το μικροφωνο την καρδια του παιχτη (καρδια-πλατη-αερας-μικροφωνο) (πηγη ταρ).
Σε ενα τελειωμενο οργανο, η γενικη νοοτροπια ειναι να ειναι η πλατη λιγο πιο ψηλα απο το καπακι ωστε να αλληλοσυμπληρωνονται (η διαφορα τους να ειναι απο 1 ημιτονιο, εως 1τονο και 1 ημιτονιο - δηλ απο μια 2η μικρη εως μια 3η μικρη)
Στο 2 (Νεκρη Πλατη), ειναι μια διαφορετικη ματια ενος κατασκευαστη στο θεμα πλατης (μηδενικη συμβολη)
ετσι υπαρχουν διπλα πλαϊνα, για απομονοση καπακιου ωστε αυτο να παλεται χωρις την συμβολη αλλων ξυλων, πλαϊνα με αποσταση ποντου και δοκους αναμεσα, σαντουιτς πλατες με αρκετες στρωσεις ξυλων, διπλες πλατες με αποσταση ποντου η μια απο την αλλη, (ενα τετοιο μοντελο κανει και ο Παλαιοδημοπουλος), τα κερφινκ απο πολυ σκληρο ξυλο ή και σαντουιτς και αυτα, και παει λεγοντας...
Σκοπος ειναι να παει η συχνοτητα πολυ πανω, σε διαστηματα απο 3η μεγαλη εως και 6ης μικρης περιπου.
Αριστερα κοντρερας με διπλη πλατη-δεξια η ραμιρες μοντελο ντε καμαρα
τελος να αναφερω και μια πολυ ενδιαφερουσα κιθαρα, με πλατη απο συμπιεσμενο χαρτονι του τορρες (λενε οτι την εφτιαξε ο τορρες για να αποδειξει οτι μπορει να γινει μια καλη κιθαρα, και χωρις καλο ξυλο στην πλατη!)
Πριν αναλυσουμε (το βασικοτερο) την τρυπα και την χελμοτζ, παμε να δουμε μια μετρηση μιας τελειωμενης κιθαρας, για να καταλαβουμε καλυτερα μετα την σπουδαιοτητα του ρολου της τρυπας στο οργανο μας.
αφου κλεισουμε τις χορδες (π.χ. τυλιγοντας γυρω τους ενα πανι, ωστε να μην συντονιζονται-ακουγονται με το χτυπημα και αλλοιωσουν τις μετρησεις μας) χτυπαμε στο καπακι τον καβαλαρη (η διπλα του στους 2-3 ποντους, οχι μακρυτερα...) κρατωντας το μικροφωνο κοντα στην τρυπα-οχι πολυ κοντα ομως γιατι αν ειναι ευαισθητο θα μπουκωνει το ηχογραφημενο σημα, ειναι αρκετα δυνατος ο αερας που βγαινει...
Εδω υπαρχουν 2 κυριαρχες συχνοτητες (βουναλακια), το 1ο ειναι ο περικλειομενος αερας του οργανου, το 2ο ειναι η συχνοτητα του καπακιου, μετα ακολουθουν αρμονικες της συζευξης αυτων των 2 (μαζι με την συζευξη πλαϊνων και πλατης) – αλλα ακολουθουν και μερικες μεγαλες βυθισεις. Οσο μεγαλυτερες κ αποτομες τοσο το χειροτερο, γιατι θα ειναι και οι νοτες που εχουν πολυ γρηγοροτερη αποσβεση απο τις γειτονικες τους... η συχνοτικη περιοχη που μας ενδιαφερει ειναι μεχρι τα 1000 χερτζ.
μετα ακολουθει η μετρηση της πλατης: κανουμε το χτυπημα στο μεσο του πλατους της, και περιπου στο υψος που καναμε προηγουμενα στο καβαλαρη στο καπακι.
παλι η διαδικασια ειναι η ιδια, στις μετρησεις “βγαζουμε” την 1η του αερα και η 2η ειναι η πλατη. Μπορουμε για πιο αμεσο αποτελεσμα να μην βαλουμε το μικροφωνο μπροστα στην τρυπα αλλα στην πλατη που χτυπαμε. Αν το κανουμε αυτο, η συχνοτητα της πλατης θα ειναι το 1ο βουναλακι. (του αερα θα ειναι το 2ο καθ υψος βουναλακι, και αριστερα στο φασμα συχνοτητων, κατα λιγα ντεσιμπελ λιγοτερο)
μετα τις μετρησεις αυτες παρατηρουμε οτι:
η συχνοτητα του καπακιου ανεβηκε κι αλλο, σε αντιθεση με την συχνοτητα του αερα που κατεβηκε.
(αν μετρησουμε τον ιδιο ογκο αερα-σε λιτρα- που εχει το οργανο μας, σε ενα κανονικο αντηχειο, η μετρηση που θα βρισκαμε θα ηταν ψηλοτερη σε σχεση με την μετρηση που βρηκαμε στο σωμα της κιθαρας)-(και το καπακι “σπρωχτηκε” πιο πανω σε συχνοτητα, απωθειται προς τα πανω απο τον ογκο του αερα, σε σχεση με αυτην που βρισκαμε στις μετρησεις μας με το καπακι οπλισμενο)
αυτο με το καπακι, μπορουμε να το διαπιστωσουμε με το εξης πειραμα:
κανουμε διαδοχικα χτυπηματα στο καπακι και κλεινουμε σιγα σιγα την τρυπα, μεχρι τελος να την κλεισουμε ερμητικα, η συχνοτητα του καπακιου θα πεσει απο 1ημιτονιο-1 τονο, αναλογως του περικλειομενου αερα.
Τελος να αναφερω για τους υπολογισμους, οτι σε ενα τελειωμενο οργανο:
-Ο καβαλαρης θα ριξει την συχνοτητα του καπακιου, και εξαρταται απο το ποσο βαρος αυτος εχει. (συνηθως 1Η)
-η ταστιερα ανεβαζει παρα πολυ λιγο την συχνοτητα στο σκαφος (μισο Η)
-το λουστρο θα ανεβασει την συχνοτητα και παιζει σημαντικο ρολο το ειδος, δηλαδη ενα πολυουρεθανης για παραδειγμα προσθετει πολυ βαρος στο καπακι και το κανει δυσκαμπτο, γι αυτο και η προτιμηση αρκετων κατασκευαστων ειναι φυσικα λουστρα με τη λιγοτερη προσθηκη βαρους.
...υπομονη: κανα 2-3 κεφαλαια ακομη...
