Αποστολέας Θέμα: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς  (Αναγνώστηκε 3268 φορές)

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« στις: Νοέμβριος 12, 2017, 11:30:53 πμ »
Η ιστορία:
Στο τέλος του καλοκαιριού η κόρη μου παρατήρησε δίπλα στο σπίτι μας μια ακίνητη χελώνα. Η διαπίστωση ήταν ότι ήταν πεθαμένη και η σάρκα είχε σαπίσει εντελώς "και έλεγα το καλοκαίρι γιατί μυρίζουν έτσι φέτος οι υπόνομοι".Έτσι ρωτώντας με έμαθε ότι το καβούκι γίνεται λύρα και βρήκα το μπελά μου ώσπου ,ορίστε:

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #1 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 11:40:21 πμ »
χρησιμοποίησα την εξαιρετική εργασία των κυρίων Ψαρουδάκη καιΤερζή   scholar.uoa.gr/sites/default/files/spsaroud/files/latsis_paradothen2.pdf   
και από υλικά ξύλο από λιγούστρο "δεν ξέρω την επιστημονική ονομασία" , θάμνος που χρησιμοποιείται σε φράκτες, δέρμα από ένα σπασμένο νταούλι που μου έδωσε φίλος, δερμάτινο σκοινί από Κίνα, σύρμα και χορδές από κιθάρα διότι οι εντέρινες είναι πανάκριβες.Σκοπός ήταν να χρησιμοποιήσω όσο πιο αυθεντικά απλά υλικά γινόταν.Έτσι πέρα από τις χορδές έχει μόνο δύο βίδες που έβαλα σε καθένα των βραχιόνων " από μία στον καθένα". Πέρασα ένα χέρι μόνο βερνίκι στα ξύλα.

ΚαΠα

  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 1.685
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #2 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 11:55:23 πμ »
Μπράβο στην κόρη και στον μπαμπά! Πως παίζει και πως την κούρντισες;

ΥΓ
Αυτό θα πει ιστορική συνέχεια Από την αρχαία λύρα στο τζουραδάκι του Ζαρκ με χελωνοσκάφη.  {music026}
Blog "ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΡΓΑΝΟΠΟΙΟΙ" http://greekluthiers.wordpress.com/
Blog "ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗΣ ΟΡΓΑΝΟΠΟΙΟΣ" http://organopoios.wordpress.com/

steliosguitar

  • Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 7.121
  • Αριθμός κατασκευών: #78
  • Περιοχή: Ελληνικό
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #3 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 12:42:16 μμ »
...μπραβο τσερο, καταπληκτικη κατασκευη!
...και μας το κρυβες τοσο καιρο!  ;)

με χελωνοσκάφη

τελικα παναγιωτη διαπιστωσα οτι οι χελωνες γινονται οργανα, και οι λαγοι στιφαδο...
γι αυτο δεν εχουμε βρει ακομα λαγομπουζουκο...  ;D


τιποτε καλυτερο απο μια κιθαρα.
εκτος ισως απο δυο...

letasos

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 358
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #4 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 12:48:44 μμ »
Πανεμορφο !
Βεβαια μια ο Κωστας , μια ο Τσερος , θα γινει μοδα . Αν ημουν χελονονιντζακι θα ετρεχα να κανω καμια ασφαλια ζωης ...

Γιώργος Χ.

  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 693
  • Ανεκπαίδευτος
  • Αγαπημένο ξύλο: μουριά, σφεντάμι
  • Αριθμός κατασκευών: θα δείξει...
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #5 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 03:16:40 μμ »
Μπράβο tseros , εξαιρετική κατασκευή !!

........Πως παίζει και πως την κούρντισες;


    Ίδια απορία !!

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #6 στις: Νοέμβριος 12, 2017, 07:15:30 μμ »
Παιδιά ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. επειδή έχω 4-5 μέρες που την τελείωσα και επειδή η κόρη την πήρε κατευθείαν να την δείξει στο σχολείο δεν την έπιασα και πολύ στα χέρια μου. Τώρα όσον αφορά το κούρδισμα δεν το έψαξα και πολύ γιατί ήθελα εντέρινες χορδές αλλά τελικά κατέληξα στις πλαστικές χορδές κλασικής κιθάρας λόγω κόστους. Σε πρώτη φάση τέντωσα απλώς τις χορδές για να βγάζουν απλώς ήχο, Για το παίξιμο παίζεται με τα δύο χέρια "δάχτυλα" ή με πλήκτρο. Για το κουρδισμα στην παραπάνω μελέτη αναφέρεται: 

Καθόσον οι λύρες, γενικώς, είναι όργανα ‘ανοιχτών χορδών’, παράγουν δηλαδή έναν
μόνον φθόγγο ανά χορδή, πρέπει να κουρδίζονται εκ νέου, κάθε φορά που αλλάζει η
κλίμακα του μέλους (αρμονία). Η πλησιέστερη στο σώμα του λυριστή χορδή
κουρδιζόταν στον χαμηλότερο φθόγγο της κλίμακας.21 Πιστεύομε ότι το κούρδισμα
της λύρας γινόταν προς την ίδια κατεύθυνση του τονικού συνεχούς και όχι με
εναλλασσόμενα πηδήματα προς τα πάνω η προς τα κάτω.22
 Παραδείγματος χάριν,
για να εκτελεστεί στην ανακατασκευασμένη λύρα ο σωζόμενος Ύμνος εις Ήλιον του
Μεσομήδους (2ος μΧ αιώνας), οι χορδές πρέπει να τεντωθούν έτσι ώστε να
δημιουργηθεί η ανιούσα κλίμακα: re-mi-fa-sol-la-si-do(-re΄).23 Στην ίδια ακριβώς
κλίμακα, χωρίς αλλαγή στο κούρδισμα, εκτελείται και ο Ύμνος εις Νέμεσιν του ίδιου
συνθέτη, καθώς και το ‘Επιτάφιον’ του Σεικίλου (2ος μΧ αιώνας). Και στις τρεις
περιπτώσεις η κλίμακα (αρμονία, accordatura) είναι της διατονικής μορφής:
.τ.η.τ.τ.τ.η.τ.24 Προκειμένου, όμως, να εκτελεστεί στη λύρα ο ‘Ύμνος στην Αγία
Τριάδα’, το όργανο πρέπει να κουρδιστεί με διαφορετικό τρόπο. Η κλίμακα του
μέλους είνα η fa-sol-la-si-do-re-mi-fa΄, ή, εκπεφρασμένη σε διαστήματα, η
.τ.τ.τ.η.τ.τ.η. Συνεπώς, για να γίνει δυνατή η εκτέλεση του μέλους, η προηγούμενη
accordatura της λύρας πρέπει να τροποποιηθεί, ανεβάζοντας κατά ένα ημιτόνιο τις
βαθμίδες-χορδές 3, 4 και 7. Οι υπόλοιπες βαθμίδες-χορδές (1, 2, 5, 6, 8) δεν
χρειάζεται να αλλάξουν ύψος. Για να είναι, βέβαια, σε θέση μια λύρα να συνοδεύσει
τη φωνή, θα πρέπει η τονική έκταση του οργάνου να αντιστοιχεί στην άνετη περιοχή
της φωνής, ούτε ψηλότερα ούτε χαμηλότερα από τις δυνατότητες της φωνής.

steliosguitar

  • Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 7.121
  • Αριθμός κατασκευών: #78
  • Περιοχή: Ελληνικό
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #7 στις: Νοέμβριος 13, 2017, 07:39:53 πμ »
αρχαιοι τροποι:
τσερο απο αυτα που θυμαμαι, οταν εισαι ρε-ρε ειναι φρυγιος, και οταν εισαι φα-φα σε υπολυδιο.

βασικα ειναι το τι θες να παιξεις, (κυριως το υφος του κομματιου, για να επιλεξεις και τον τροπο) και μετα κουρδιζεις αναλογα-να πω οτι οι αρχαιοι διναν σε καθε τροπο (σκαλα σημερα) διαφορες ιδιοτητες συναισθηματικου χαρακτηρα.

Δώριος απο μι σε μι (T-T-H-T-T-T-H) - Υπομιξολυδιος το ιδιο μια οκταβα χαμηλοτερα (απο μι σε μι)
Φρύγιος απο ρε σε ρε (T-H-T-T-T-H-T)
Λύδιος απο ντο σε ντο (H-T-T-T-H-T-T)
Μιξολύδιος απο σι σε σι (T-T-T-H-T-T-H)
Υποδώριος  απο λα σε λα (Τ-Τ-Η-Τ-Τ-Η-Τ)
Υποφρύγιος απο σολ σε σολ  (Τ-Η-Τ-Τ-Η-Τ-Τ)
Υπολύδιος  απο φα σε φα (Η-Τ-Τ-Η-Τ-Τ-Τ)

τους χαρακτηρες δεν τους θυμαμαι, μονο τον φρυγιο που θεωρειτο μεγαλοπρεπης. πρεπει να τα ξαναξεσκονησω  ;D

μην ξεχναμε οτι ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΥΜΕ στην κλιμακα, (απο την ψιλη νοτα πας στην χαμηλη) και το οτι ανεβαινουμε σημερα, οφειλεται στο βυζαντιο που κανανε αυτη την αλλαγη.

επισης μπορουμε να προσομοιασουμε εναν τροπο (δεν ειναι αναγκη να πας μονον απο ντο σε ντο για παραδειγμα και να κανεις εναν λυδιο) χρησιμοποιωντας αλλοιωσεις: ετσι π.χ. απο ρε για να παιξεις λυδιο, θα πρεπει οι νοτες να ειναι ΡΕ-ΝΤΟ#-ΣΙ-ΛΑ-ΣΟΛ-ΦΑ#-ΜΙ-ΡΕ

το συμπερασμα ειναι οτι με την ιδια ταση περιπου χορδων και με μια νοτα σταθερη (π.χ.ντο) μπορεις να παιξεις ΟΛΟΥΣ τους τροπους (τους 7-οχι αυτον που ειναι μια οκταβα χαμηλωτερα  ;D).

επειδη και εγω φτιαχνω τωρα την κιθαρις, σκεφτηκα οτι πρεπει να βρω την καταλληλη ταση, και ετσι αν βρω την σι για παραδειγμα στην χαμηλοτερη χορδη, απο αυτην να κανω ενα πινακακι προς ευκολια, με ολους τους τροπους

καπως ετσι φανταζομαι οτι επαιζαν και οι αρχαιοι μουσικοι.
με τα κλειδια στο κουρδισμα θα ηταν λιγο ζορικα τα πραμματα ;D
τιποτε καλυτερο απο μια κιθαρα.
εκτος ισως απο δυο...

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #8 στις: Νοέμβριος 13, 2017, 09:23:04 πμ »
Γεια σου Στελιο με τα ωραία σου.
Αν έχεις παιδεία (και μουσική) τελικά φαίνεται. Ευχαριστούμε για τις πολύ σημαντικές πληροφορίες. Επειδή σε επίπεδο μουσικής και παιξίματος μπουζουκιού είμαι πολύ χαμηλά (λίγο πάνω από το μηδέν θα έλεγα), δεν πιστεύω ότι θα καταφέρω να παίξω την χέλυ. Πρόθεση μου ήταν να κρατήσω τον λόγο μου στην κόρη μου (δευτέρα Δημοτικού)(της το έταξα) με την προοπτική να χαρίσω την χέλυ στο σχολείο της , αλλά τελικά θέλει να την κρατήσει.Να σε ρωτήσω από χορδές θα χρησιμοποιήσεις εντέρινες;

steliosguitar

  • Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 7.121
  • Αριθμός κατασκευών: #78
  • Περιοχή: Ελληνικό
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #9 στις: Φεβρουάριος 22, 2019, 06:52:20 πμ »
τσερο αν θελεις πες πως δενεις τις χορδες και πως τεντωνονται με αυτα τα μανταλακια...
δεν μπορω να καταλαβω απο τις φωτο...
τιποτε καλυτερο απο μια κιθαρα.
εκτος ισως απο δυο...

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #10 στις: Μάρτιος 04, 2019, 12:50:03 μμ »
Φίλε Στέλιο
συγγνώμη για την καθυστέρηση αλλά είχα λίγο καιρό να μπω στο φόρουμ αφού κόλλησα τελευταία με την κατασκευή μαχαιριών και διάβαζα πειραμιτιζόμουν και κοπανούσα διάφορα(σουστόφυλλα, ρουλεμάν) για να κάνω μαχαίρι. Λοιπόν επί της ερωτήσης. Το ξυλάκι -κλειδί έχει στις δύο άκρες  περιμετρικά αυλάκι για να στηρίζετε η χορδή. Τοποθετούμε λοιπόν το ξυλάκι πάνω στον χορδοκράτη και περνάμε την χορδή γύρω από το μικρό ξυλάκι και κάτω από τον χορδοκράτη εναλάξ ,μία από την μία πλευρά μία από την άλλη (σαν χορδή τόξου) ( θα ακολουθήσει και σχέδιο ). Το απότέλεσμα ο οριζόντιος χορδοκράτης στο πάνω σημείο του έρχεται σε επαφή με το ξυλάκι κλειδί και στις υπόλοιπες πλευρές αγκαλιαζεται από την χορδή. Περιστρέφονας το κλειδί στην αντίθετη πλευρά από αυτή που πρωτοτοποθετήσαμε την χορδή που έρχεται από το σκάφος σφίγγει  η χορδή. Ελπίζω να έγιαν κτανοητός

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #11 στις: Μάρτιος 04, 2019, 01:02:40 μμ »
Ερχεται και το σχήμα. Την πρώτη φορά τύλιξε την χορδή γύρω από την άκρη στο ξυλάκι κια στην μία άκρη μετά πάει κάτω από τον χορδοκράτη και στην άλλη μεριά του ξυλακίου  τύλιγμα γύρω από  το ξυλάκι και  κάτω από τον χορδοκράτη...

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #12 στις: Μάρτιος 04, 2019, 01:09:48 μμ »
Τωρα μάλιστα . περνάς κάμποσες την χορδή περα δώθε

tseros

  • Sr. Member
  • ****
  • Μηνύματα: 279
  • Αγαπημένο ξύλο: Μουριά
  • Αριθμός κατασκευών: 4

steliosguitar

  • Moderator
  • Hero Member
  • *****
  • Μηνύματα: 7.121
  • Αριθμός κατασκευών: #78
  • Περιοχή: Ελληνικό
Απ: Αρχαιοελληνική λύρα χέλυς
« Απάντηση #14 στις: Μάρτιος 05, 2019, 04:41:31 μμ »
τσερο υπερευχαριστω.
...αν και δεν καταλαβα τζισους........................... ;D
τιποτε καλυτερο απο μια κιθαρα.
εκτος ισως απο δυο...

Tags: λύρα