Επιλογή καπακιού

[MakriManikos]

Καλημέρα σε όλους. Φτιάχνω ένα μπαγλαμαδάκι και μου δημιουργήθηκε μια βασική απορία όσον αφορά το καπάκι.

Στο ξεκίνημα της ''οργανοποιείας" είχα ακούσει πολλές φορές ότι τα καπάκια θα πρέπει να έχουν πυκνά νερά. Για την ακρίβεια όσο πιο πυκνά τα νερά τόσο πιο καλό το καπάκι. Στην πορεία διαπίστωσα ότι θα πρέπει το καπάκι να πάλλεται με ευκολία, δηλαδή να έχει ελαστικότητα. Πειραματιζόμενος σε ένα κατάστημα με ξύλα διαπίστωσα πως συνήθως τα καπάκια με την μεγαλύτερη ελαστικότητα ήταν και αυτά με σχετικά αραιά νερά (δεν λέω πως όσο πιο αραιά τα νερά τόσο πιο ελαστικό το καπάκι). Επίσης χτυπώντας τα καπάκια, τα ελαστικά ήταν και αυτά που κατά κανόνα έδιναν τον πιο ωραίο ήχο. Για την ακρίβεια τα σκληρά έδιναν έναν 'κούφιο' ήχο.

Να σεμειώσω ότι τα καπάκια ήταν όλα από έλατο, διατηρημένα στις ίδιες συνθήκες, ίδιων διαστάσεων και περίπου 10 χρονών.

Ξέρω πως μια πιθανή απάντηση στην απορία θα είναι πως επιλέγουμε καπάκι ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα με βοηθούσε να βγάλω κάποια άκρη. Γενικά εσείς πως επιλέγετε το ξύλο για το καπάκι; Με τί κριτήρια;

Σας ευχαριστώ προκαταβολικά

[Sforzando]

Φίλε MakriManikos, το θέμα που θίγεις είναι πολύ σημαντικό ,θα αναφέρω τα προσωπικά μου κριτήρια στην επιλογή της ξυλείας του καπακιού που πιστεύω να σε βοηθήσουν.

Αρχικά ,για ξύλο καπακιού ειδικά για μπουζούκι τζουρά και μπαγλαμά επιλέγω πάντα υψηλής ποιότητας Ευρωπαϊκό έλατο, το οποίο έχει δοκιμαστεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια από οργανοποιούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις κιθάρες έχω χρησιμοποιήσει και άλλα είδη ξύλου με επιτυχία όπως, Sitka spruce,western red cedar κ.λπ. Στους μπαγλαμάδες μέχρι στιγμής μόνο Ευρωπαϊκό έλατο. Όλα μου έχουν δώσει πολύ καλά αποτελέσματα, τόσο στην μετάδοση του ήχου όσο και στην αντοχή τους. Κάποια κριτήρια που προσπαθώ πάντα να χρησιμοποιώ στην επιλογή είναι τα παρακάτω:

•   Η κοπή του ξύλου να έχει γίνει κατά την ακτίνα.
•   Εάν χρησιμοποιώ δύο τεμάχια με ραφή στην μέση να είναι  τύπου bookmatched,δηλαδή κομμένα από το ίδιο κομμάτι ξύλου σαν να ανοίγεις ένα βιβλίο.
•   Τα νερά του ξύλου καθορίζουν και το επίπεδο της ακαμψίας του καπακιού στις μεγάλες πιέσεις που δέχεται από την πίεση των χορδών.
•   Προτιμώ καπάκια με ισόβενα νερά.
•   Τα φαρδύτερα νερά πράγματι μπορεί να δώσουν  μαλακό και γλυκό ήχο, δεν πρέπει να είναι όμως πολύ αραιά σε σημείο που το καπάκι να είναι υπερβολικά μαλακό.
•   Καπάκια με λεπτόβενα νερά μπορούν να έχουν μικρότερο πάχος επειδή η πυκνότητα των νερών τους προσδίδουν περισσότερη αντοχή στις πιέσεις.
•   Τα καπάκια να είναι  ξερά,(χαμηλό ποσοστό υγρασίας) και παλιά.
•   Η ακαμψία του καπακιού μπορεί να ρυθμιστεί με τα καμάρια σε όλα τα έγχορδα μουσικά όργανα.
•   Στον μπαγλαμά επειδή έχει μικρών διαστάσεων καπάκι, μπορείς να κάνεις χρήση ενός τεμαχίου χωρίς ραφή, δοκίμασε να έχεις τα φαρδύτερα νερά στην  μπάσα περιοχή και τα στενότερα στην πρίμα. Δηλαδή ,από την δεύτερη χορδή ΛΑ και προς την πρώτη Ρε καντίνι τα ψηλότερα νερά, ενώ προς την Ρε μπουργάνα τα φαρδύτερα.
•   Έχω πειραματιστεί με καπάκια που είχαν νερά έως και 28 ανά ίντσα αλλά και λιγότερα, κάθε όργανο είχε τον δικό του χαρακτήρα(ακουστικώς).
•   Τα λεπτότερα νερά δεν είναι κανόνας, μπορείς να ρυθμίσεις τον ήχο με πολλούς τρόπους(καμάρια-πάχος-κλίσεις-τσακίσεις-linings)κ.λπ.
 Τα λέμε φίλε.

[Ανδρέου Δημ.]

Φιλε sforzando πολυ ωραια και αναλυτικη η απαντηση σου!
Θα σταθω ομως στην τελευταια λεξη που γραφεις. Linings!
Μπορεις να μας πεις τι ειναι αυτο και με ποιο τροπο επηρεαζει τον ηχο;;

Σε ευχαριστω!

[Sforzando]

Δημήτρη αναφέρομαι στο φοδράρισμα που γίνεται στις κιθάρες, είτε ως συνεχές φοδράρισμα unbroken lining είτε ως φοδράρισμα εντορμίας kerfed lining. Όσο μεγαλώνει η επιφάνεια επαφής του καπακιού με το χείλος του σκάφους ,το όργανο αποκτά μια  πιο μεταλλική χροιά. Υπάρχει μια αντίληψη ,κατά την οποία πιστεύεται ,πως ένα kerfed  lining επιτρέπει περισσότερη «ελευθερία» στις ταλαντώσεις του καπακιού, αλλά αυτό είναι αμφίβολο.

[MakriManikos]

Να 'σαι  καλά φίλε. Η απάντηση ήταν κατατοπιστικότατη.