Οδηγός βερνικιών

[Sforzando]

   Με μεγάλη μου χαρά ξεκινώ αυτό το θέμα, για να βοηθήσω τους φίλους του φόρουμ στο πολύ σημαντικό κεφάλαιο «Βερνίκια». Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω αυτά που γνωρίζω ,σχετικά με τα βερνίκια και τον τρόπο επεξεργασίας και χρήσης τους.

    Δεν είμαι επαγγελματίας λουστραδόρος, έχω όμως κάποιες ταπεινές γνώσεις επί του θέματος και μετά χαράς μου να σας τις μεταδώσω. Όταν λέω ταπεινές  γνώσεις το εννοώ, γιατί θεωρώ πως σε κάθε τέχνη  και γενικότερα δηλαδή, η γνώση δεν τελειώνει ποτέ, «γηράσκω  άει  διδασκόμενος» ,όπως έλεγαν στην Αρχαία Ελλάδα.

   Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το θέμα μας. Αυτά που θα  ακολουθήσουν, θα γίνει προσπάθεια, όσο είναι αυτό δυνατόν, να κλίνουν προς τις μεθόδους επεξεργασίας που είναι σχετικές με τα έγχορδα μουσικά όργανα- γιατί δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός πως το λουστράρισμα είναι μια εντελώς ξεχωριστή και αυτοτελής τέχνη, που βρίσκει εφαρμογή και σε πάρα πολλά άλλα αντικείμενα,(έπιπλα, ξύλινες κλίμακες, ξυλόγλυπτα, διάφορες ξύλινες κατασκευές, έργα τέχνης, ξύλινες θύρες και παράθυρα) και λοιπές κατασκευές.

    Από οργανοποιούς με τους οποίους έχω συζητήσει σχετικά με το θέμα των βερνικιών, η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί πως τα καλύτερα βερνίκια για τα μουσικά όργανα είναι εκείνα που παρασκευάζονται από φυσικά υλικά, διάφορες φυσικές ρητίνες ως επί το πλείστον. Το τι όμως εφαρμόζεται στην πράξη είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα. Κάθε οργανοποιός ,σύμφωνα με τις προσωπικές του προτιμήσεις, διαλέγει και ακολουθεί μία ή περισσότερες μεθόδους εργασίας, τόσο με φυσικά όσο και συνθετικά υλικά. Το ποιο βερνίκι τελικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι θέμα προσωπικού γούστου, πάντως να έχουμε υπ όψη μας πως για τα μουσικά όργανα δεν κάνουν όλα τα βερνίκια,(τα βερνίκια επηρεάζουν άμεσα την ακουστική του οργάνου και έχουν γίνει και πειράματα επ’ αυτού).

   Σε γενικές γραμμές στην οργανοποιία ,έχουν χρησιμοποιηθεί και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται τα παρακάτω είδη βερνικιού. Δείτε έναν γρήγορο οδηγό βερνικιών γενικής κατεύθυνσης, σχετικά με το φινίρισμα μουσικών οργάνων. Τον τιτλοφορώ ως «Γρήγορο οδηγό βερνικιών γενικής κατεύθυνσης» γιατί στην συνέχεια αυτού του θέματος θα έχουμε ελπίζω το χρόνο να συζητήσουμε διεξοδικότερα και αναλυτικότερα.

ΓΡΗΓΟΡΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΒΕΡΝΙΚΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

•   Γομμαλάκα με μπάλα: Νομίζω πως δεν υπάρχει ούτε ένας οργανοποιός ερασιτέχνης ή επαγγελματίας που να μην έχει χρησιμοποιήσει αυτήν την  μέθοδο. Το λουστράρισμα με γομμαλάκα και μπάλα ,έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν, για το λουστράρισμα επίπλων και φυσικά αποτελεί μια από τις πιο παραδοσιακές μεθόδους φινιρίσματος εγχόρδων. Υπάρχουν οργανοποιοί που χρησιμοποιούν αυτήν και μόνο την μέθοδο για όλες τους τις κατασκευές, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή και με τον όρο French Polish.

•   Βερνίκια πολυουρεθάνης: Μπορούν ανάλογα με τον τύπο να περαστούν με πιστόλι ραντισμού ή πινέλο. Στην οργανοποιία χρησιμοποιούνται περισσότερο των δύο συστατικών. Είναι βερνίκια μεγάλης αντοχής και χρειάζονται λιγότερα χέρια για να φανούν τα αποτελέσματα της δουλειάς μας, έχουν όμως ένα μειονέκτημα, μετά την πλήρη ξήρανση τους δεν προσφέρονται για αυτό που λέμε διόρθωση(touch up). Είναι δε και πολύ δύσκολη η αφαίρεση του βερνικιού, ωστόσο  χρησιμοποιούνται κυρίως στα μπουζούκια.

•   Βερνίκια νίτρου ή βερνίκια βαμβακοπυρίτη: Τα βερνίκια αυτά,(Nitro-cellulose), χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολύ στο λουστράρισμα επίπλων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από το 1930 έως το 1960 περίπου. Στην οργανοποιία ,αποτέλεσε το αγαπημένο βερνίκι βιοτεχνιών και αργότερα βιομηχανιών κολοσσών όπως Gibson,Martin και άλλων ,με πολύ μεγάλη επιτυχία.  Το βερνίκι νίτρου περνιέται με πιστόλι ραντισμού αλλά και με πινέλο, στεγνώνει  γρήγορα και χρειάζεται περισσότερες και λεπτότερες στρώσεις για ένα καλό αποτέλεσμα. Μπορεί να δεχθεί touch up εύκολα. Ένα μειονέκτημα του είναι η εξαιρετική ευφλεκτότητα του, γιαυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή να μην γίνεται η επεξεργασία του κοντά σε εύφλεκτες πηγές.

•   Βερνίκια λαδιού και οινοπνεύματος: Είναι οι παραδοσιακοί τύποι βερνικιών κυρίως για την οικογένεια του βιολιού. Τα βερνίκια οινοπνεύματος ,στεγνώνουν  γρήγορα, αλλά τα βερνίκια λαδιού πολύ πιο αργά και χρειάζονται αρκετή πείρα για τον σωστό χειρισμό και εφαρμογή τους.

•   Ακρυλικά βερνίκια: Αρκετοί κατασκευαστές κιθάρας ,χρησιμοποιούν ακρυλικά βερνίκια και όπως πληροφορήθηκα πρόσφατα οι Ιάπωνες δείχνουν μια ιδιαίτερη προτίμηση σε αυτά.

   Φυσικά υπάρχουν και εναλλακτικές μέθοδοι με διάφορα υλικά-(λάδια,κεριά) και διάφοροι τρόποι επεξεργασίας,(στιλβώσεις, αποστιλβώσεις-ματ επεξεργασία, στιλβώσεις με ύφασμα κ.λπ.). Να είμαστε καλά να τα συζητήσουμε.

[Vagges2010]

Γιώργο σε ευχαριστώ πολύ για την άμεση ανταπόκρισή σου και περιμένω εναγωνίως για την πολύ ενδιαφέρουσα συνέχεια.

[mape]

Φίλε sforzando καλησπέρα. Βλέπω ότι είσαι πολύ ψαγμένος περί βερνικιών και αυτό είναι θετικό να μας ξεστραβώσεις και εμάς λίγο.
Μου συστήσανε ένα λούστρο μπάλας το GLOU 500 δεν ξέρω τι σόι βερνίκι είναι και αν ανήκει σε αυτά που αναφέρεις πιο πάνω.
Αυτό το λούστρο το χρησιμοποιεί ένας μάστορας που φτιάχνει λαούτα, για τα καπάκια, λέει ότι είναι "ψιλό" και δεν μπουκώνει τον ήχο. Τώρα τι θέλει να πει δεν ξέρω. Μήπως μπορείς να μας βοηθήσεις λίγο.
 Ευχαριστώ!!



Μάρκος   

[immortalx]

Γιωργο να σαι καλα, πολυ ωραιος οδηγος! Αν εχεις καποια εμπειρια (η οποιοσδηποτε στο forum) με Tru oil θα ηθελα να μαθω καποια πραγματα.

[Sforzando]

   Φίλε Μάρκο παλιά χρησιμοποιούσα  το βερνίκι μπάλας 500 της vernilac, ήταν βερνίκι νίτρου. Αυτό της clou  δεν το έχω χρησιμοποιήσει ,έχω ακούσει όμως πολύ καλά λόγια για τα προϊόντα της clou. Παρεμφερή βερνίκια νίτρου έχει και η er – lac, γυαλιστερά και ματ. Πάντως, από την στιγμή που άρχισα να πειραματίζομαι με τα φυσικά βερνίκια ,με διάφορες ρητίνες ,κόλλησα στις παραδοσιακές συνταγές!

[Vagges2010]

Φίλε Γιώργο μια ερώτηση. ΑΥτά τα βερνίκια μπάλας νίτρου, εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο (εννοώ τεχνική-διαδικασία) με την γομαλάκα;

[Sforzando]

   Φίλε immortalχ,  δεν έχω χρησιμοποιήσει -τουλάχιστον προς το παρών-Tru-oil για φινίρισμα μουσικών οργάνων, αλλά έχω ακούσει πως προσφέρει ένα από τα καλύτερα φινιρίσματα, (το χρησιμοποιούν πολύ και στις κιθάρες). Λοιπόν ,σήμερα ,μιας και έχω το «μέσον» ρώτησα τον θείο μου για την τεχνική Tru-oil και μου είπε κάποια ενδιαφέροντα πράγματα ,τα οποία με την πρώτη ευκαιρία θα τα εφαρμόσω. Τα παραθέτω και εδώ για όποιον ενδιαφέρεται:

1.   Προετοιμασία της επιφάνειας: Το επιμελημένο γυαλοχαρτάρισμα της επιφάνειας είναι το άλφα και το ωμέγα για ένα ικανοποιητικό τελικό αποτέλεσμα. Ο κανόνας του φινιρίσματος είναι γνωστός, ξεκινάμε μ ε χονδρότερης  κόκκωσης γυαλόχαρτα και συνεχίζουμε με λεπτότερης. Στο ακατέργαστο ξύλο ακολουθούμε την παρακάτω σειρά: 80-120-180-220-280.

   Κάθε επόμενο φινίρισμα ,με λεπτότερο γυαλόχαρτο, εξαλείφει τις γραμμές που αφήνουν στο ξύλο τα χονδρότερα προηγούμενα γυαλόχαρτα. Προς το τέλος της επεξεργασίας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και πολύ ψιλό ατσαλόμαλλο.Το γυαλοχαρτάρισμα να γίνεται με την κατεύθυνση των ινών του ξύλου και να χρησιμοποιούμε τάκους φινιρίσματος(sanding-blocks).

   Ακόμη και οι πιο μικρές αμυχές μπορούν να φανούν περνώντας την επιφάνεια με έναν πτητικό διαλύτη,(λίγο οινόπνευμα ή νάφθα κάνει δουλειά). Εξαλείφουμε τις όποιες μικρές αμυχές φανούν με τον παραπάνω χειρισμό, χρησιμοποιώντας το πιο λεπτό γυαλόχαρτο που μπορούμε να βρούμε 400-600 και πάνω. Σκουπίζουμε πολύ καλά την επιφάνεια από τις σκόνες τριψίματος με ένα μαλακό πινέλο ή ακόμη καλύτερα με  πεπιεσμένο αέρα.

2.    Σε περίπτωση βαφής: Στην συνέχεια, αν θέλουμε να βάψουμε την επιφάνεια περνάμε την βαφή μας, με μαλακό πινέλο ή ένα σπόγγο. Μπορούμε να ελέγξουμε την απόχρωση της βαφής σε ένα κομμάτι ξύλου δοκιμής,(test wood), για να δούμε πως θα είναι στο περίπου η απόχρωση μετά την βαφή.

   Εδώ ισχύει ο γενικός κανόνας που λέει πως όσο πιο πυκνό είναι το διάλυμα της βαφής τόσο πιο σκούρο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή θα έχουμε μεγαλύτερη ένταση στο χρώμα όπως λένε οι τεχνίτες. Περνώντας την βαφή μετά από δύο λεπτά ,με ένα καθαρό σπόγγο ,καθαρίζουμε την περιττή βαφή για να έχουμε μια ομοιόμορφη απόχρωση.

   Αν θέλουμε ,μπορούμε να κάνουμε την βαφή να μπει πιο βαθειά στο ξύλο, τρίβοντας την με μια βούρτσα. Αφού περάσουμε τα χέρια που επιθυμούμε με ενδιάμεσο στέγνωμα της βαφής την αφήνουμε να στεγνώσει εντελώς.

3.   Πλήρωση των πόρων: Στην συνέχεια, ξεκινάμε την διαδικασία πλήρωσης των πόρων  ή οποία θα κάνει το ξύλο λείο σαν τζάμι. Περνάμε μια λεπτή στρώση Tru-oil ,με ένα καθαρό μαλακό πανί ,σε ολόκληρη την επιφάνεια ,ενώ  την αφήνουμε όσο χρειαστεί για να απορροφηθεί πλήρως, αφαιρούμε τυχόν πλεονάζων υλικό και αφήνουμε το ξύλο να τραβήξει για ένα 24-ωρο.

   Δεν γυαλοχαρτίζουμε αυτήν την πρώτη στρώσηTru-oil. Την επόμενη ημέρα παίρνουμε ένα λεπτής κόκκωσης γυαλόχαρτο και το βρέχουμε καλά, θα κάνουμε wet-sanding και wood-filling ταυτόχρονα. Δουλεύουμε σε μικρή επιφάνεια κάθε φορά αλείφοντας Tru-oil και τρίβοντας με το υγρό γυαλόχαρτο. Η τριβή του γυαλόχαρτου με το λάδι ,σιγά-σιγά δημιουργεί μια πάστα πλήρωσης από την λεπτόκοκκη σκόνη του ξύλου ,ή οποία ταυτόχρονα με το τρίψιμο κλείνει τους πόρους.

   Δουλεύουμε μικρή επιφάνεια κάθε φορά μέχρι να γίνει «γυαλί», αν μας κολλάει το γυαλόχαρτο μια σταγόνα ακόμη Tru-oil και συνεχίζουμε μέχρι να φινίρουμε και πληρώσουμε την επιφάνεια μας τέλεια. Καλύτερα να δουλεύουμε το γυαλόχαρτο μας κυκλικά για αποτελεσματικότερο γέμισμα των πόρων. Τα περισσεύματα της δημιουργηθείσας πάστας τα αφαιρούμε με ένα στεγνό πανί. Αφήνουμε άλλο ένα 24-ωρο για πλήρες στέγνωμα.

4.   Στρώσεις Tru-oil: Περνάμε την πρώτη στρώση Tru-oil σε ολόκληρη την επιφάνεια με ένα μαλακό και καθαρό πανί. Αυτή η πρώτη στρώση είναι απορροφήσιμη και σφραγιστική, την αφήνουμε να στεγνώσει πλήρως. Την επόμενη μέρα εξετάζουμε για τυχόν ανωμαλίες στην επιφάνεια οι οποίες μπορεί να προκύψουν αν το πρώτο χέρι Tru-oil ήταν ιδιαίτερα παχύ,(να δουλεύουμε σε λεπτές στρώσεις), αν παρατηρήσουμε τυχόν ανωμαλίες τις εξαλείφουμε με πολύ λεπτό και απαλό γυαλοχαρτάρισμα. Καθαρίζουμε την επιφάνεια από τις σκόνες και περνάμε τις επόμενες στρώσεις με τον ίδιο τρόπο. Η τελευταία στρώση περνιέται με ένα καθαρό και μαλακό πανί και η γυαλάδα που δημιουργείτε είναι απίθανη.


Μικρά «μυστικά»:

•   Πριν την βαφή ,μπορούμε να βρέξουμε ελαφρά τις επιφάνειες με χλιαρό νερό ώστε να σηκωθούν οι ίνες του ξύλου, μετά από 4-5 ώρες λειαίνουμε το ξύλο αλλάζοντας γυαλόχαρτα.
•   Δεν πρέπει να βιαζόμαστε στα στεγνώματα, η επίσπευση του στεγνώματος  με τεχνητά μέσα μπορεί να δημιουργήσει λεκέδες στην βαφή.
•   Η βαφή πρέπει να στεγνώσει πλήρως για να δεχθεί η επιφάνεια τις στρώσεις Tru-oil.
•   Πριν το πέρασμα της πρώτης στρώσης βαφής μπορούμε να τρίψουμε το ξύλο με πέτσινη βούρτσα, η επιφάνεια γίνεται πιο λεία.
•   Η επεξεργασία και η εφαρμογή να γίνεται σε στεγνούς και ζεστούς χώρους, τα ξύλα να εγκλιματίζονται πριν επεξεργαστούν.
•   Η ξυλοβαφές δεν πρέπει να τοποθετούνται σε μεταλλικά δοχεία γιατί καταστρέφονται.
•   Τα πινέλα να μην έχουν δέσιμο με σύρμα,μπορεί να δημιουργήσει λεκέδες στο βάψιμο.

[Sforzando]

   Φίλε Βαγγέλη ,υπάρχουν κάποιες διαφορές.Η προετοιμασία και η βαφή του ξύλου γίνεται όπως και με την γομαλάκα,στο νίτρο δεν γίνεται λάδωμα, ενώ το κλείσιμο των  πόρων, στα ανοικτών πόρων ξύλα γίνεται με σήλερ νίτρου, στην τεχνική με την γομαλάκα η πλήρωση των πόρων γίνεται με την χρήση ελαφρόπετρας.Κατά τα άλλα ,χρησιμοποιούμε μπάλα όπως και με την γομαλάκα και η διαδικάσία είναι πιο ξεκούραστη από την γομαλάκα.Το νίτρο στεγνώνει πολύ γρήγορα και τα αποτελέσματα της δουλειάς μας φαίνονται από τα πρώτα χέρια. Ξεκινάμε με κυκλικές κινήσεις της μπάλας και τις εναλλάσουμε με επιμήκεις. Το πρώτο χέρι το αφήνουμε να στεγνώσει πλήρως και μετά το τρίβουμε με πολύ ψιλό γυαλόχαρτο,επαναλαμβάνουμε όσα χέρια επιθυμούμε, ακολουθεί μετά το πλήρες στέγνωμα το τελικό τρίψιμο και η διαδικασία του polishing για υψηλή γυαλάδα. Θα ετοιμάσω ένα πλήρες άρθρο για την χρήση του νίτρου και με πιστόλι ραντισμού.

[immortalx]

Γιωργο, τι να πω...δεν νομιζω να μπορουσε να υπαρξει πιο πληρης απαντηση απο αυτη!  Μαλλον εχω καταληξει οτι η επομενη κιθαρα θα ειναι με Tru oil
Σ'ευχαριστω πολυ και να ρωτησω και κατι αλλο : Η πετσινη βουρτσα τι ακριβως ειναι;

[Nikos]

Μπράβο ρε φίλε sforanzo, συνέχισε με τις αναλύσεις σου και τις διάφορες τεχνοτροπίες και ειδικότερα για τα φυσικά λούστρα, αλλά και τα υπόλοιπα είναι θησαυρός.
Το βερνίκι ενός αντικειμένου από ξύλο το αναδυκνίει πόσο μάλλον ένα μουσικό όργανο, σημαντικότατος παράγοντας το σωστό λουστράρισμα.   

[Sforzando]

Φίλε μου ,είναι μια βούρτσα που έχει ανάμεσα στο τρίχωμα της μικρές πέτσινες λωρίδες και γυαλίζουν το ξύλο,την χρησιμοποιούμε άν θέλουμε, μόνο πριν το πρώτο χέρι βαφής!

[Sforzando]

Κάποιες επιπλέον πληροφορίες για το Tru-oil:

 1) Σε καλό καιρό μπορούμε να περάσουμε και 3-4 χέρια την ήμέρα ,αφού στεγνώνει γρήγορα.

 2)Το μυστικό είναι να περνάμε όσο πιο λεπτές στρώσεις μπορούμε και να γυαλοχαρτίζουμε ελαφρώς ,ανάμεσα των στρώσεων,(μετά το στέγνωμα κάθε στρώσης).

3) Μπορούμε να φινίρουμε και σε semi-gloss, αφού αφήσουμε το τελευταίο χέρι να ξεραθεί καλά ,γυαλίσουμε με γυαλιστικό-κρέμα κεριού μέλισσας με πολύ λεπτό ατσαλόμαλλο.

[immortalx]

Γιωργο ευχαριστω και παλι  Οσον αφορα την πετσινη βουρτσα, θα παω να τη ζητησω μ'αυτη την περιγραφη και ελπιζω ο πωλητης να μη με κοιταξει ξανα παραξενα 
Παρεμπιπτόντως, εχει βρει κανενας Tru oil στη Θεσσαλονικη;

[Sforzando]

Πληροφορίες για φυσικές ρητίνες: Ας ξεκινήσουμε από την πιό παραδοσιακή ρητίνη.   

Γομμαλάκα: Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, είναι η πιο δημοφιλής ρητίνη στην κατασκευή φυσικών βερνικιών. Είναι γνωστή και με την ονομασία κόμμι σελλάκ ή λάκκειον  κόμμι . Διαλύεται σε καθαρό οινόπνευμα κατά 100%. Η ρητίνη αυτή προέρχεται από δέντρα της Ινδίας ,στα οποία γίνονται τσιμπήματα από τα οποία εκκρίνεται αυτή η κίτρινη ουσία της λάκας.

   Υπάρχει βασικά η κίτρινη γομμαλάκα που την βρίσκουμε σε λεπτές φολίδες ή σε φύλλα, υπάρχει και η άσπρη η οποία έχει υποστεί διάφορες επεξεργασίες, συνήθως αποχρωματίζεται με υποχλωριώδες ασβέστιο. Μια καλή αναλογία για βερνίκι γομμαλάκας είναι 300 έως 400 gr γομμαλάκας σε 1 λίτρο οινόπνευμα.

   Ο χρωματικός τόνος της  μπορεί να είναι από κίτρινο έως και κοκκινοκαφέ, στα βιβλία βερνικιών για μουσικά όργανα οι αποχρώσεις  ονομάζονται και light yellow,orange,brown κ.λπ. Ο τύπος lemon shellac είναι ο καλύτερος , όπως υποστηρίζουν πολλοί μάστορες των βερνικιών. Η παραπάνω αναλογία γομμαλάκας  αποτελεί και ένα πολύ καλό γυαλιστικό.

    Υπάρχουν και έτοιμα διαλύματα σε πλαστικά μπιτόνια, με διάφορες αποχρώσεις που μπορεί να φτάσουν έως και το μαύρο. Συνήθως ,για βερνίκια μουσικών οργάνων, εκτός από την γομμαλάκα, προσθέτουμε και άλλες ρητίνες όπως σανδαράκη(Sandarac), elemi,μαστίχα κ.λπ. Μπορούμε να προσθέσουμε και ένα κουταλάκι κόμμι κοπάλ κα ι ένα κουταλάκι αραβικό κόμμι.

   Το μίγμα γομμαλάκας  σκέτης ή και με άλλες ρητίνες πρέπει να μείνει στο οινόπνευμα τουλάχιστον 12 ώρες- έως και μερικές ημέρες. Στο διάλυμα μπορούμε να προσθέσουμε χρωστικές ρητίνες ( dye resins) ή τα διάφορα αποστάγματα τους για να έχουμε ταυτόχρονα και χρώμα.


   Είναι καλό να γνωρίζουμε το εξής, σχετικά με την καθαρότητα της γομμαλάκας: Η γομμαλάκα διαλύεται όπως είπαμε και πιο πάνω σε καθαρό οινόπνευμα, αλλά δεν διαλύεται καθόλου ή ελάχιστα το πολύ 5-6% σε βενζίνη ή νέφτι. Αν  ωστόσο η γομμαλάκα διαλυθεί,  τότε έχει νοθευθεί με κολοφώνιο. Τα διαλύματα γομμαλάκας πρέπει να τα φυλάμε σε γυάλινα δοχεία ή μπουκάλια  και ποτέ σε μεταλλικά, τα οποία μπορεί να μας λερώσουν το βερνίκι μας με οξειδώσεις.

Αυτά προς το παρόν...θα ακολουθήσουν και άλλες ρητίνες...θα ρητινιάσουμε εδω

[Κοῦρος]

Φίλε Γιώργο,
μια ερώτηση. (Τώρα που βρήκαμε παπά θα θάψουμε πεντέξι).

Το οινόπνευμα 95⁰ που πωλείται στα φαρμακεία και στα παντοπωλεία είναι δύο ειδών. Το καθαρό οινόπνευμα 95⁰ (πόσιμο και γι' αυτό πανάκριβο λόγω φόρων) και το φαρμακευτικό 95⁰ (στο 1/10 της τιμής του πρώτου) που περιέχει συνήθως και κάποιες αρωματικές λοσιόν ώστε να μην είναι πόσιμο.

Ξέρεις αν χρησιμοποιώντας το φαρμακευτικό οινόπνευμα (που είναι και αυτό άχρωμο, όχι το μπλε με τη γαλαζόπετρα) για τη διάλυση της γομαλάκας θα έχουμε κάποιο πρόβλημα στο λούστρο λόγω των πρόσθετων που περιέχει;