Γειά σας και πάλι.
Θα κάμω το χατήρι ενός φίλου που μου ζήτησε να γράψω περισσότερα για το θέμα.που εγραψα παραπάνω. Αν γίνομαι βαρετός να μου το πείτε ευθέως γιατί δεν εχει νόημα να συνεχίζω. Δεν θα συνεχίσω εκεί που σταμάτησα αλλά θα σας πω λεπτομέρειες απο αυτά που πολύ γεννικά προείπα. Θυμίζω πως στην αρχή οι μουσικοί καθόριζαν το υψος των τόνων εμπειρικά. Το Δώριο τετράχορδο το χόρδιζαν σε διαστήματα τόνου-τόνου-ημιτονίου (ΝΤΟ - ΦΑ). Και επειδή το οργανο εφερε τέσσερις χορδές το ονόμαζαν τετράχορδο και το διάστημα ΝΤΟ - ΦΑ, τετάρτη απο τον αριθμό των χορδών.
Μια μέρα που ο Πυθαγόρας μπήκε σε ενα χαλκουργείο (σιδηρουργείο σήμερα),δύο χαλκουργοί σφυριλατούσαν ενα κομμάτι πυρακτομένο μέταλο.. Ξέρετε πως γινόταν αυτό. Πυράκτωναν το μέταλλο,το εβαζαν στο αμόνι,το κρατούσε ενας με μιά λαβίδα και δεξιά - αριστερά απο αυτόν,εστεκαν δύο σιδεράδες με βαριές και χτυπούσαν ρυθμικά για να μην κουτουλάνε στον αέρα οι βαριοπούλες και εναλάξ το πυρακτωμένο μέταλλο.Οι κτύποι απο τα δύο σφυριά εβγαζαν ηχο μιας τετάρτης. Παραξενεύτηκα και θέλησε να εξηγήσει το φαινόμενο. Εκανε διάφορα πειράματα. Στην αρχή πήρε στάμνες και τις γέμισε σε διαφορετικά υψη νερό. Τις χτυπούσε και δεν εβγαζε ακρη με τα διαστήματα των ήχων που εβγαζαν. Μετά κρέμασε χορδές,αλλες με ιδιο πάχος,αλλες με διαφορετικό,ιδιο μήκος ,διαφορετικό μήκος,εδεσε βάρη στην ακρη αλλού ιδια βάρη αλλού διαφορετικά και μετά απο πολύ παιδεμό διαπίστωσε πως δεν είναι τα μεγέθη των υλικώς ( μήκος,βάρος,ποσότητα ) που καθορίζουν τα διαστήματα των ηχων,αλλά οι αναλογίες των ποσοτήτων. Πήρε ενα κουτί ανοιχτό απο την μιά μεριά-φανταστείτε μια ψαροκασέλα απιθωμένη ανάποδα- εδεσε μια χορδή απο την μία ακρη στην αλλη. Την χρησιμοποίησε σαν ηχείο δηλαδή. Εβαλε δήπλα της ενα κανόνα (μέτρο) βαθμονομιμένο ετσι που το μήκος αρχιζε απο το 1 και τελείωνε στο 12. Θυμίζω δεν είχαμε τότε μηδέν. Αυτός ονομάστηκε Μουσικός κανών του Πυθαγόρα ή Μονόχορδον και ετσι οναμάζεται μέχρι σήμερα σε ολον τον πλανήτη. Canon,Canun,Canum κ.λ.π. Μετά εφτιαξε ενα καβαλάρι οπως στο μπουζούκι, Μαγάδιον ή Μαγάς λεγόταν στα αρχαία και χτυπούσε τη χορδή αφού μετακινούσε σε διάφορες θέσεις τον καβαλάρη. διαπίστωσε τα εξής.Οταν χτυπούσε ελέυθερα τη χορδή,του εβγαζε ΝΤΟ ας πούμε. Οταν τη χτυπούσε με το μαγά στη μέση,τη μισή χορδή δηλαδή,του εβγαζε ηχο ΝΤΟ2. Τον ιδιο ηχο δηλαδή αλλα μια οχτάβα πάνω. Επι το οξύτερο οπως ελεγαν τότε. Ξέρετε οτι το μήκος της χορδής είναι αντιστρόφως ανάλογο με την συχνότητα. Μικρότερη χορδή,υψηλώτερη συχνότητα (Μπουζούκι - Μπαγλαμάς). Αρα λοιπό δύο χορδές με δηπλάσιο μήκος η μία απο την αλλη, αυτές που εχουν λόγο δηλαδή δύο πρό ενα 2/1 του βγάζουν διάστημα ογδόης. Δια πασών το ελεγαν τότε και βγήκε απο την φράση ''ΔΙΑ ΠΑΣΩΝ ΤΩΝ ΧΟΡΔΩΝ ΑΡΜΟΝΙΑ''. Ολη η οχτάβα δηλαδή. Πάμε παρακάτω. Οταν χτύπησε ολη τη χορδή και μετά τα δύο τρία αυτής,δηλαδή εβαλε το μαγά στην δευτερη κρούση στο νούμερο ενιά,του εβγαλε ήχους με διάστημα πέμπτης. ΝΤΟ - ΛΑ δηλαδή. Που συμαίνει πως η πέμτη εχει αριθμιτική εκφραση ενα ολόκληρο (απο το 1 εως στο 6 δηλαδή) και μισό ακόμα ( Απο το 6 μέχρι το 9). Που αυτό γράφεται 1+1/2. Για να κάνουμε πράξεις τώρα. Βανω στη μονάδα παρανομαστή 1,βάνω καπελάκια,στο 1/1 βάνω δύο στο καπελάκι, στο 1/2 βάνω το ενα (δεν ξέρω πως μπαίνουν κλάσματα και καπελάκια στο πληκτρολόγιο και το περιγράφω χαζά) και κάνω τις πράξεις και βγαίνει 2/2+1/2=3/2.Αρα λοιπόν το διάστημα πέμτης εχει αριθμιτική εκφραση τον λόγο 3/2. Τρία μέρη πρός δύο μέρη. Επιμένω στην λεκτική επανάληψη των λόγων (Αναλογία) για να μπεί καλά στο νόημα ο αμίητος. Συνεχίζει ο σοφός παπούλης μας τις ερευνες και κρούει τώρα με την πένα -ΠΛΗΚΤΡΟΝ- το ελεγαν τότε,ολόκληρη τη χορδή και τα 3/4 αυτής,δηλαδή στη δευτερη κρούση ο Μαγάς στο 10 και οι ήχοι εχουν διάστημα τετάρτης τώρα. Γράφει το αθροιμα πάλι δηλαδή 1+1/3 ,κάνει πράξεις με τον ιδιο τρόπο οπως παραπάνω και βγαίνει αποτέλεσμα 4/3. Δηλαδή η τετάρτη εχει λόγο 4/3. Ξέρει οτι η πέμπτη είναι τρεισήμιση τόνοι,η τετάρτη δυόμιση τόνοι,κάνει την αφαίρεση και του μένει ενας τόνος. Πάμε να το δούμε. Θυμίζω πως στα μουσικά διαστήματα οταν μιλάμε για αφαίρεση κάνουμε διαίρεση. Αν και κατα μία θεώρηση και η διαίρεση είναι διαδοχικές αφαιρέσεις.΄Πάμε λοιπόν. 3/2 : 4/3, αντιστρέφω τους ορους του δευτέρου κλάσματος και αντί διαίρεση κάνω πολλαπλασιασμό και 3/2 χ 3/4 = 9/8. Μέτρον τόνου λοιπόν 9/8. Αυτή είναι και η επανάσταση στη μουσική. Εχω μέτρο και υπολογίζω πλέων τα πάντα. Χορδίζω ακριβώς,ορίζω την εκταση του διαπασών ακριβώς,φτιάχνω ολα τα υπόλοιπα διαστήματα ακριβώς,φτιάχνω ημιτόνια,τέταρτα,δέκατα εκτα και οτι γουστάρω πλέων. Συνεχίζει στην ανθυφαίρεση και αφαιρεί τώρα δύο φορές τον τόνο απο την τετάρτη και προκείπτει το ημιτόνιο ή Πυθαγόριο κώμα οπως το ελεγαν με λόγον 246/253.. Τώρα παίρνει τα δύο Δώρια τετράχορδα και τα ενώνει και φτιάχνει μιά οχτάχορδη κιθάρα (Απολώνιος κίθαρις λεγόταν) και ετσι προέκυψε ο δώριος τρόπος και ετσι καθόρισε και την εκταση της οκτάβας (Διαπασών) σε οκτώ νότες αφού η πρώτη και η τελευταία είναι ιδιες κατα μία οκτάβα ψηλώτερα επι το οξύτερον. Αυτή την εκταση αποδέχτηκε μέχρι σήμερα ολος ο πλανήτης. Να σημειώσω εδώ δε πως μέχρι τελευταία ολος ο πολιτισμένος κόσμος με τον κανόνα του Πυθαγόρα χόρδιζε τα οργανα. Μόλις ο HERTZ μέτρησε τις συχνότητες και ορισε το μέτρο και κατόπιν φτιάχτηκαν τα συχόμετρα,τότε φτιάχτηκαν και τα χορδιστήρια. Αυτό δεν αναιρεί την επανάσταση του Πυθαγόρα γιατί αν πάρουμε την συχνότητα 440 hερτζ που είναι η νότα ΛΑ και πολλαπλασιάσουμε με 9/8 Χ 440 = 495 Hertz. Aλλά αυτή είναι η συχνότητα της επομένης νότας ΣΙ στην κλίμακα. Και κάτι ενδιαφαίρων. Οσοι μεγάλωσαν στην επαρχία και εχουν ακούση παλιά κοπάδι απο Γίδια αρματωμένα (με κουδούνια),θα διαπίστωνε περιέργος οτι ηταν μια καταπληκτική συναυλία. Αυτό γιατί οι τεχνίτες κούρδιζαν τα κουδούνια στα καθαρά Πυθαγόρια διαστήματα 4η,5η 8η. Ενας συγκεκριμένος αριθμός απο ζώα εφερε κουδούνια που εβγαζαν ΝΤΟ, αλλος τόσος ΦΑ ,αλος τόσος αριθμός ΣΟΛ και ο καπετάνιος η Γκιοσέμι,πάντα αρσενικό,εφερε ενα τεράστιο κουδούνι που είχε τρία διαδοχικά κουδουνια εσωτερικά.Στο πρώτο το μικρό με το γλωσσίδι εβγαζε ΝΤΟ επι το οξύ και τα υπόλοιπα ΦΑ - ΣΟΛ - ΝΤΟ επί το βαρύτερο. Διαπασών των χορδών αρμονία δηλαδή ΝΤΟ ΦΑ ΣΟΛ ΝΤΟ. Και οποιος είχε μεγάλο κοπάδι επερνε κουδούνια με εκταση δύο και τρείς οκτάβες. Και για οσους δεν εχουν ακούσει αυτή την μαγεία, να προμηθευτή σε DVD την ταινία αριστούργημα του Παπαστάθη με προταγωνιστή τον Αλέξη Δαμιανό (ο μαθητής σκηνοθέτησε το δάσκαλο) ''ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ'' οπου καταγράφει την τραγική μοίρα των αγωνιστών του '21 που η πείνα τους εβγαλε στο κλαρί ληστές και ολη η μουσική υποκρουση της ταινίας είναι απο κοπάδι γίδια αρματωμένο. Και κάθε χρόνο ο μερακλής ποιμένας πήγαινε στο μάστορα και του κούρδιζε τα κουδούνια γιατι απο χτυπήματα ξεχουρδιζόταν. Επίσης, επειδή οι καμπανοποιοί εφτιαχναν τις καμπάνες να βγάζουν κάποιο συγκεκριμένο ηχο,οι οργανοπαίχτες στα χωριά,χόρδιζαν τα όργανά τους με την καμπάνα. Μας εδιαν σε εμάς την πιτσιρικάρία ενα φράγγο και πηγαίναμε και χτυπούσαμε μερικές φορές την καμπάνα. Επειδή είμασταν ομως και διόλοι του κιαρατά,την χτυπούσαμε πολλές φορές και αργά και το χωριό αναστατωνόταν πως κάποιος πέθανε. Αντε να δεις τον παππα να κυνηγάει εξαλος με τα ράσσα και χωρίς καλιμάφκι την πιτσιρικαρία.
Και λίγο χιούμορ γιατί σας κούρασα.