Επισκευή μπαγλαμά με σπασμένο καπάκι

[sakkalis]

Πριν από λίγο ημέρες έφτασε στα χέρια μου ένας μπαγλαμάς με σπασμένο καπάκι. Το όργανο ήταν ακουμπισμένο σε μία καρέκλα πάνω στη θήκη και με μία άγαρμπη κίνηση έκανε περιστροφή και έσκασε με το καπάκι στο πάτωμα. Το χτυπημα πρέπει να ήταν γερό. Σκάζοντας με το καπάκι στο πάτωμα ουσιαστικά χτύπησε ο καβαλάρης και όλη η δύναμη μέσω του καβαλάρη διοχετεύθηκε στο καπάκι με τα αποτελέσματα που βλέπετε. Από την σφοδρή σύγκρουση έσπασε και μία χορδή.


Το καπάκι άνοιξε σχεδόν καθ' όλο το μήκος του και πάνω στη βένα. Από το χτύπημα ξεκόλλησε το καμάρι από το μικρό μέρος το καπακιού που ήταν ενωμένο με το σκάφος και το υπόλοιπο βούλιαξε 3- 4 χιλιοστά στο βαθύτερο σημείο της ρωγμής.
Λίγα λόγια για το όργανο:
Κατασκευή Ζαράνη (2014). Δουγάτος μπαγλαμάς με μικρό σκάφος (πιο πολύ το μέγεθος και το σχήμα θυμίζουν σκαφτό παρά δουγάτο). Κλίμακα 36 εκ.
Το ελάτινο καπάκι δεν το μέτρησα αλλά σίγουρα εγώ δεν θα το έκανα τόσο λεπτό, γεγονός που δικαιολογεί το εύκολο σπάσιμο.
Είχε ένα καμάρι. Κολάτζα μόνο στο πίσω μέρος χωρίς πλαϊνά. Εσωτερικά δεν είχε παραπέτι να πατάει το καπάκι. Το καπάκι στηρίζεται σε μικρά τακάκια (κάτι σαν κερφινγκ αλλά όχι σε όλη την περίμετρο. Δεν έβαλα κάμερα εσωτερικά να το επιβεβαιώσω αλλά αυτά τα τακάκια πρέπει να ήταν 4 ή 6. Η τρύπα στενή αρκετά ώστε με δυσκολία να περνάει το δάχτυλο μέσα. Μου έκανε κακή εντύπωση ότι στην ουσία όπως κόπηκε η τρύπα στο καπάκι, δεν είχε τριφτεί καθόλου το χείλος της τρύπας με μυτούλες να πετάνε. Το καμάρι αφού δεν υπήρχε παραπέτι δεν φώλιαζε σε πατούρα για αυτό εκτιμώ πως ξεκόλλησε τόσο εύκολα από το σκάφος και βυθίστηκε με το υπόλοιπο καπάκι, ενώ το μικρό μέρος του καπακιού που πατούσε πάνω στην ντούγα έμεινε στη θέση του. Το καμάρι ψηλαφίζοντας το μόνο (δεν μετρήθηκε) μου φάνηκε φυσιολογικό για τα όργανο αυτό.

[sakkalis]

Πάμε τώρα στην επισκευή:

Το καπάκι πιέζοντας το ερχόνταν στη θέση του αλλά με μια μικρή απόκλιση αφήνοντας ένα σκαλοπάτι.
Η ιδιοκτήτρια του οργάνου είχε στο μυαλό της την αλλαγή του καπακιού όπως της είχε ένα μαγαζί στο Μοναστηράκι που πουλάει όργανα, και της ζήτησε ένα υπέρογκο ποσό για τη δουλειά αυτή. Η δική μου εκτίμηση ήταν ότι πρέπει πρώτα να προσπαθήσουμε να μαζέψουμε το υπάρχον καπάκι και αν τα καταφέρουμε χωρίς να επηρεαστεί ουσιαστικά ο ήχος αλλά και η αντοχή στο χρόνο του οργάνου να μείνει ως έχει απλά με κάποια σημάδια. Αν δεν απέδιδε η όλη διαδικασία τότε θα μιλάγαμε για αλλαγή καπακιού που ήθελα να αποφύγω μιας και πιθανά θα άλλαζε τελείως τον χαρακτήρα του οργάνου παρόλο που θα ήταν η πιο σωστή και ασφαλής λύση για μακροημέρευση του οργάνου.

Για να μπορέσω να κάνω την ένωση σωστά έφτιαξα μια μικρή ενίσχυση από έλατο μακρόστενη με στογγυλεμένες άκρες. Έκανα δυο μικρές τρυπούλες. Σε ίσες αποστάσεις και στο σημείο που ήθελα να κολλήσω έκανα και στο καπάκι 2 τρύπες και πέρασα μεσινέζα μεγάλη πρώτα από το καπάκι και μετά από το κομμάτι για την ενίσχυση. Πέρασα χαρτοταινία δεξιά και αριστερά του ανοίγματος. Έβαλα μια μικρή σφήνα για να μείνει ανοιχτή η ρωγμή και με πινελάκι ψιλό πέρασα titebond στη ρωγμή αλλά και στο καμάρι που είχε ξεκολήσει.  Ειδικά για το καμάρι πέρνώτας το δάχτυλο μέσα από την τρύπα, πέρασα κόλλα και το σκάφος στο σημείο που ακουμπάει το καμάρι. Πίεσα το καπάκι όσο καλύτερα μπορούσα με το δάχτυλο για να έρθει στη θέση του. Μετά πέρασα κόλλα στο κομματάκι στο σημείο που θα εφάπτεται με το καπάκι και τραβώντας σιγά σιγά την πετονιά το κομμάτι ήρθε στη θέση του. Για να τεντώσω τη πετονιά και να έρθει το καπάκι ακριβώς έκανα μία πατέντα με ένα σφιγκτηράκι.(Παρένθεση -  Σε ένα κομμάτι ξύλο ίσιο σφήνωσα ένα σφιγκτηράκι που του έβγαλα την μία δαγκάνα. Αυτά τα σφιγκτηράκια έχουν την ιδιότητα είτε να σφίγουν οι δαγκάνες είτε να απομακρύνονται.)

Έτσι λοιπόν αφού το ξύλο κάθισε πάνο στο καπάκι έσφιξα την μεσινέζα και τα κομμάτι του καπακιού ήρθανε πρόσωπο σχεδόν τέλεια. Με ένα άλλο σφιγκτηράκι και μέσα από την τρύπα έσφιξα το καμάρι στο καπάκι. Το άφησα έτσι 2 μέρες.

Τη 3η μέρα και αφού αφαίρεσα το σφιγκτηράκι του καμαριού, ξέσφιξα και το αάλλο. Η κόλληση πήγε καλά αλλά δεν πηγαινοντας μπορούσα να αφαιρέσω την πετονιά από μέσα. Είχα αφήσει λίγο πετονιά μετά το δέσιμο και δεν μπορούσα να πιάσω την πετονιά από μέσα. Από έξω είχε κολλήσει με την κόλλα και δεν μπορούσε να σπρωχτεί η πετονιά προς τα μέσα. Αναγκάστηκα να μεγαλώσω λίγο την τρύπα για να για μπορέσω  να σπρώξω την πετονιά προς τα μέσα και να έχω χέρι να την τραβήξω να βγεί αφού την έκοβα από έξω. Αν το είχα υπολογίσει και είχα αφήσει μακρύ κομμάτι από την πετονιά μέσα, θα την έπιανα και θα την τράβαγα χωρίς να χρειαστεί να μεγαλώσω την τρύπα άρα και τα 2 σημάδια που τελικά έμειναν. Αφού αφαίρεσα την πετονιά έκοψα 2 ακόμα μικρά κομμάτια από καπάκι και τα κόλλησα εσωτερικά του σκάφους στο καπάκι. Ένα κομμάτι να ενώνει το καμάρι στο σημείο της ρωγμής τα 2 κομμάτι και με το σκάφος. Φοβόμουν ότι πιθανό μη καλό κόλλημα του καμαριού να βγάλει τρίξιμο και είπα να το ενισχύσω. Το άλλο κομμάτι μπήκε πάνω στη ρωγμή στο σημείο που έσβηνε και υπήρχε περίπτωση να μην είχε πάει πολύ κόλλα εκεί γιατί ήταν στενά.

[sakkalis]

Τα τελευταία ενισχυτικά μπήκα με ευκολία και χωρίς κάοποια δραστική παρέμβαση (τρύπημα) καθώς ήταν κοντά στην τρύπα. Αφού στεγνώσανε καλά οι κόλλες άλλη μια ημέρα, έτριψα εσωτερικά όσο καλύτερα και όσο πιο βαθιά μπορούσα λόγω της στενής τρύπας τυχόν κόλλες που είχαν ξεχειλίσει από την κόλληση. Επειδή μου έμπαινε πολύ στο μάτι αυτή η κακοφτιαγμένη τρύπα την δούλεψα και αυτή. Την μεγάλωσα λίγο κανά 2 χιλιοστά δηλαδή και γλύκανα τις ακμές στο χείλος της τρύπας εξωτερικά αλλά και εσωτερικά.
Η αποκατάσταση συνεχίστηκε με λούστρα.
Έτριψα όλο το καπάκι με 180αρι γιαλόχαρτο ελαφρά να φύγει το βερνίκι του αλλά και όποιο τυχόν σκαλοπατάκι έμεινε στην κόλληση.
Ακολούθησε 240-320-400-500. 5 χέρια γομαλάκα.
Πέρασμα γομαλάκα ένα χέρι, 400-αρι γυαλόχαρτο, 2ο χέρι, 400-γυαλόχαρτο και τα άλλα χέρια γομαλάκα χωρίς γυαλόχαρτο ενδιάμεσα.
4 ημέρες αναμονή να τραβήξουν τα βερνίκια πριν το αρμάτωμα.


 

[sakkalis]

Συμπεράσματα.
Το όργανο μίλησε. Δεν έχω άποψη πως ήταν πριν για να κρίνω αλλά το αποτέλεσμα είναι καλό.
Δεν θα έλεγα ότι είναι ένας επολύ καλός ήχος αλλά σίγουρα καλός. Έχει και φωνή αρκετά δυνατή.
Τις επόμενες ημέρες περιμένω να φτάσει στα χέρια της ιδιοκτήτριας να ακούσω εντυπώσεις για τυχόν αλλαγές.
Θα μπορούσα να κάνω κα ένα ωραίο διακοσμητικό να κρύψω τις τρύπες αλλά πρώτα από όλα με ενδιαφέρει να δω αν το όργανο θα αντέξει στον καιρό.
Πιστέυω πως το δέσιμο που έκανα είναι πολύ καλό και δεν θα έχει πρόβλημα στο μέλλον.
Είναι ένα όμορφο οργανάκι αλλά κατασκευαστικά έχω τις διαφωνίες μου.
Θα έβαζα και πλαινάρια και παραπέτια. Δεν θα λέπταινα τόσο το καπάκι. Άσχετο μετην επισκευή αλλά και το καράολο είναι πολύ παχύ για τόσο λεπτεπίλεπτο οργανάκι. Τέλος η επιλογή να βάλει αυτό το λεπτό διακοσμητικό κορδονάκι νομίζω πως του στερεί αντοχή σε χτυπήματα στο πλάι σε σχέση με ένα πιο ανθεκτικό κορδόνι από πιο σκληρό ξύλο.

[Ιωσήφ Τορρένς]

Μπράβο Δημήτρη ! Χειρουργέ ! Ξανάδωσες μορφή , ζωή και φωνή στο οργανάκι !   

[Γιάννης Καραβασίλης]

Αγνώριστο Δημήτρη...Συγχαρητήρια πραγματικά. !!!!!!

[steliosguitar]

μπραβο δημητρη, πραγματικα αψογη εργασια 

[Νάσος]

Δημήτρη ωραίος!
έπρεπε όμως να έβαζες λεπτότερη πετονιά αυτή ειναι για ξιφιοπαράγαδα

[Stergios_lutherie]

Απ' τη λήθη στη σκηνή!
Μαγικά πράματα
Μπράβο σου Δημήτρη!