Φίλοι καλησπέρα.
Σε κάποια απ’ τις αναζητήσεις μου στο διαδίκτυο είδα έναν τούρκο οργανοποιό να έχει το σκάφος ενός μεγάλου αχλαδόσχημου οργάνου (πιθανώς ουτιού) επάνω στο καλούπι του και όλο μαζί επάνω σε κάτι το οποίο του επέτρεπε να το στριφογυρίζει κατά 360⁰ σε οριζόντιο επίπεδο αλλά και κατά περίπου 30⁰-40⁰ κλίση ως προς τον κατακόρυφο άξονα. Ήταν πραγματικώς εντυπωσιακή η ευχέρεια κινήσεων που είχε καθώς χωρίς να μετακινείται ο ίδιος, είχε οποιοδήποτε σημείο του σκάφους ακριβώς μπροστά του. Αν και αυτός έτριβε το σκάφος (αν θυμάμαι καλώς), φαντάστηκα να φτιάχνεις σκάφος συναρμολογώντας ντούγιες και φιλέτα επάνω σε μια τέτοια βάση εργασίας ή να κάνεις ένα σκαφτό όργανο.
Το σκέφτηκα λίγο και αποφάσισα ότι μόνο μία άρθρωση μπορεί να προσφέρει αυτή την ελευθερία κινήσεων. Έτσι λοιπόν κατασκεύασα αυτό που φαντάστηκα ότι υπήρχε κάτω από το καλούπι-σκάφος.
Πάμε λοιπόν για όσους θέλουν να κατασκευάσουν αυτό το πολύ αποδοτικό (κατά τη γνώμη μου) αλλά λιγάκι μπελαλίδικο (επίσης κατά τη γνώμη μου) στην κατασκευή του εργαλείο:
Υλικά :Δύο κομμάτια οξυά 20 χ 12 χ 5 εκ.
Ένα κομμάτι οξυά 20 χ 8 χ 8 εκ. (αν δεν έχουμε τόσο παχύ κολλάμε δύο κομμάτια)
Ένα κομμάτι οξυά 12 χ 10 χ 1,1 εκ.
Ένα κομμάτι κόντρα πλακέ 25 χ 20 χ 2 εκ.
Ένα κομμάτι κόντρα πλακέ 50 χ 40 χ 2 εκ.
Δύο νοβοπανόβιδες 5 χ 120
Τέσσερεις νοβοπανόβιδες 5 χ 80
Τέσσερεις νοβοπανόβιδες 5 χ 100
Οκτώ νοβοπανόβιδες 4 χ 60
Τρεις νοβοπανόβιδες 3 χ 30
Δύο ταχυσφιγγόμενους άξονες ποδηλάτου (blockage - νομίζω έτσι γράφεται)
Μία νάυλον σακκούλα παντοπωλείου και ένα λαστιχάκι (!!!!!!!!)
Όπου αναφέρεται οξυά μπορεί να είναι οποιοδήποτε άλλο σκληρό όμως ξύλο.
Κόστος υλικών – εργασίας ξυλότορνου : ≈ 20 - 25 €
Χρόνος εργασίας : ≈ 6 ώρες
Πάνω Τμήμα Άρθρωσης - Σφαίρα.Με το κομμάτι 20χ8χ8 κατασκευάζουμε σε ξυλότορνο μια τέλεια σφαίρα Φ80. Εάν ο ξυλότορνος δεν είναι ηλεκτρονικός (όπως ο δικός μου
) τότε κόβουμε από έναν κύκλο Φ80 σε MDF πάχους 4 χιλ., ένα τόξο ώστε να ελέγχουμε την τελειότητα της περιφέρειας της σφαίρας μας. Η σφαίρα δεν αποκόπτεται τελείως αλλά μένει ενωμένη με το υπόλοιπο κομμάτι με ένα «λαιμό» διαμέτρου 4 εκ. και μήκους περίπου 6 εκ. (εικόνα 1Α).
Στο κομμάτι (Β) που έχει μείνει προτρυπάμε (σε σταθερό κάθετο δράπανο) στην άκρη κάθε πλευράς του με τρυπάνι Φ4,5 (το μακρύ τρυπάνι 14 εκ. δε συμπεριλαμβάνεται στο κόστος) από μία τρύπα σε απόσταση 1 εκ. από την ακμή και αντιστοίχως 1,5 εκ. - 2 εκ. – 1,5 εκ. – 2 εκ. από το σόκορο σε κάθε άλλη πλευρά (ώστε οι βίδες αποτροπής σκισίματος να μην συγκρουστούν) και βιδώνουμε τις νοβοπανόβιδες 5χ80 που είναι
απαραίτητες (εικόνα 1Β).
Κάτω Τμήμα Άρθρωσης – Κοίλα Ημισφαίρια.Στα δύο κομμάτια 20χ12χ5 χαράζουμε το διαμήκη άξονα καθώς και κύκλο διαμέτρου 7,8 εκ. με κέντρο επάνω στο διαμήκη άξονα και 5 εκ. από το σόκορο (εικόνα 2Α).
Ξεκινάμε προτρυπώντας-οριοθετώντας στο κέντρο του κύκλου σε βάθος 3,7 εκ. και για αρχή σκάβουμε προσεκτικά με το ρούτερ και ημισφαιρικό κοπτικό R10 περιφερειακώς τα δύο κοίλα ημισφαίρια (εικόνα 2Β). Καλό είναι να αφήσουμε 2 χιλ. εσωτερικώς απ’ την περιφέρεια για σιγουριά (παραλίγο να την πατήσω).
Μολυβώνουμε τη σφαίρα, την τρίβουμε μέσα στο ημισφαίριο και στη συνέχεια με κοίλο σκαρπέλο αφαιρούμε σιγά-σιγά φλύδες (πάχους το πολύ μισού χιλιοστού) στα σημεία που έχει σημαδέψει η σφαίρα (εικόνα 2Γ) μέχρι να φτάσουμε στο προτρυπημένο βάθος.
Όσο βαθαίνουμε τόσο προσεκτικότεροι γινόμαστε. Στο τέλος τρίβουμε το εσωτερικό και με γυαλόχαρτο ώστε να το κάνουμε το δυνατόν πιο λείο.
Όταν τελειώσουμε, σκάβουμε με κοίλο σκαρπέλο και ημικυκλική ράσπα μια «χοάνη» στο σόκορο του κομματιού με εξωτερική διάμετρο (στο σόκορο) περίπου 11 εκ και εσωτερική (στην περιφέρεια του ημισφαίριου) περίπου 6 εκ. (εικόνα 2Δ). Για να μην τραυματίσουμε το ημισφαίριο ντύνουμε την άκρη της ράσπας με χαρτοταινία. Αυτή η χοάνη θα διαμορφωθεί τελικώς αφού συναρμολογηθεί δοκιμαστικά η άρθρωση. Δουλεύοντάς την, θα δούμε που πρέπει να λειανθεί ώστε ο λαιμός της σφαίρας να μη «βρίσκει» σε κάποια σημεία της χοάνης αλλά να «γλύφει» όλο το χείλος της.
Στη συνέχεια κάνουμε από μία διαμπερή τρύπα Φ4,5 στο πλάι του κάθε κομματιού σε απόσταση 1 εκ. απ’ το έξω πλάι και περίπου 2 εκ. απ’ το πάνω σόκορο (πρακτικώς να είναι στη μέση του «λαιμού» χοάνης-ημισφαιρίου – εικόνα 3Α). Βιδώνουμε τις νοβοπανόβιδες 5χ120 ρίχνοντας από μία σταγόνα υγρό πλυσίματος πιάτων στην τρύπα για να διευκολύνουμε το βίδωμα. Αυτές οι βίδες προσφέρουν προστασία από σχίσιμο όταν θα σφίξουμε την σφαίρα με τα ημισφαίρια και είναι
απαραίτητες.
Κολλάμε με ξυλόκολλα και βιδώνουμε με τις νοβοπανόβιδες 3χ30 το κομμάτι 12χ10χ1,1 στο κάτω μέρος και εσωτερικώς του ενός κομματιού, προσέχοντας να έρχεται «πρόσωπο» η μία πλαϊνή πλευρά και αφήνοντας έναν αέρα περίπου 1 εκ. απ’ την περιφέρεια του ημισφαιρίου (εικόνα 3Β). Συναρμολογούμε το εργαλείο μας ευθυγραμμίζοντας τα δύο μέρη της βάσης του, το σφίγγουμε με σφιγκτήρα πάνω στον πάγκο μας και κάνουμε τέσσερεις διαμπερείς τρύπες Φ4,5 βιδώνοντας τις τέσσερεις νοβοπανόβιδες 5χ100 που θα δέσουν όλη την κατασκευή (εικόνα 3Γ). Εάν τα δύο κάτω σόκορα δεν έχουν έρθει «πρόσωπο» τότε τα κόβουμε καθέτως όπως είναι δεμένα ώστε να δημιουργήσουμε ενιαία βάση (προσέχουμε να μη «φάμε» καμιά βίδα στην πριονοκορδέλα ή στο σπαστό φαλτσοπρίονο).
Στη συνέχεια κάνουμε άλλες δύο διαμπερείς τρύπες Φ5 (εικόνα 3Δ). Δε δίνω ακριβείς αποστάσεις καθώς πρέπει να έχουν έναν αέρα 2 χιλ. πάνω από τις δύο βίδες που αποτρέπουν το σχίσιμο της χοάνης. Αυτές οι τρύπες μπορούν να γίνουν και με κοντό τρυπάνι στο κάθε τμήμα αποσυναρμολογώντας το. Περνάμε στις τρύπες τα δύο blockage, τα σφίγγουμε και δοκιμάζουμε αρχικώς την λειτουργικότητα του εργαλείου μας ώστε να δουλεύει ομαλώς και χωρίς «κολλήματα». Εάν όχι τότε το αποσυναρμολογούμε και επεμβαίνουμε (με γυαλόχαρτο) στα ημισφαίρια, στα σημεία που έχει αφήσει αποτυπώματα η μολυβομένη σφαίρα μας. Υπόψη ότι ο γραφίτης του μολυβιού λειτουργεί και ως λιπαντικό γι’ αυτό δεν τον καθαρίζουμε.
Προσοχή δεν επεμβαίνουμε με κανένα τρόπο και για κανένα λόγο στη σφαίρα.Βάση και Επιφάνεια Εργασίας.Βιδώνουμε το κάτω μέρος του εργαλείου μας με τέσσερεις νοβοπανόβιδες 4χ60 στο μικρό κόντρα πλακέ που είναι και η βάση του εργαλείου μας (χαράζουμε αποτύπωμα της βάσης του εργαλείου κεντράρωντάς το στο κόντρα πλακέ και τρυπάμε διαμπερώς το κόντρα πλακέ σε απόσταση 1,5 χ 1,5 εκ. από κάθε γωνία του αποτυπώματος).
Με τον ίδιο τρόπο επίσης, βιδώνουμε το πάνω τμήμα του εργαλείου μας στο κέντρο του μεγάλου κόντρα πλακέ που θα είναι και η επιφάνεια στην οποία θα προσαρμόζουμε τα κομμάτια που θα δουλεύουμε. Και στις δύο συναρμογές δε βάζουμε κόλλα.
Εάν θέλουμε, παρεμβάλουμε στην πάνω συναρμογή ως μανδύα τη σακούλα και την πιάνουμε και με ένα λαστιχάκι στο κάτω μέρος του εργαλείου. Θα λειτουργήσει ως ελάχιστο αποτρεπτικό εισαγωγής σκόνης στη χοάνη που θα έχει ως αποτέλεσμα την πρόωρη φθορά της άρθρωσης.
Το ύψος του εργαλείου είναι για πάγκο ύψους 85 εκ. και για εργαζόμενο ύψους ≈ 1,85. Μπορούμε να το κοντύνουμε μέχρι και 5 εκ. χωρίς πρόβλημα ώστε να το προσαρμόσουμε όσο μπορούμε στο ύψος που μας βολεύει να δουλεύουμε.
Το σφίξιμο των blockage είναι ανάλογο του βάρους του κομματιού που δουλεύουμε καθώς και της έντασης της εργασίας μας. Νομίζω ότι το μονίμως πολύ δυνατό σφίξιμο θα επιφέρει συντομότερα φθορά στην άρθρωση.
Οι εικόνες 4 και 5 δείχνουν πως είναι και πως λειτουργεί τελικώς το εργαλείο.
Καλή κατασκευή σε όσους το βρίσκουν χρήσιμο.
Περιμένω επισημάνσεις λαθών, διορθώσεις, βελτιώσεις, απορίες, ερωτήσεις ή απλώς σχόλια.
